SİVİLCE NEDİR

Sivilce, ciltteki yağ bezlerinin tıkanması ve iltihaplanması sonucu oluşan yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Sivilce, genellikle ergenlik döneminde hormonal değişiklikler nedeniyle daha sık görülse de, her yaşta ortaya çıkabilir. Sivilce, özellikle yüz, sırt, omuzlar ve göğüs gibi yağ bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde meydana gelir.

Sivilce, ciltteki gözeneklerin yağ, ölü deri hücreleri ve bazen bakterilerle tıkanması sonucunda oluşur. Bu tıkanmış gözenekler zamanla iltihaplanır ve sivilceyi oluşturur.

Sivilce Türleri

Sivilce, genellikle farklı tiplerde olabilir. Bunlar, iltihaplanma derecesine ve gözeneklerin tıkanmasının ne kadar derin olduğuna bağlı olarak değişir. Yaygın sivilce türleri şunlardır:

1. Komedonlar (Beyaz Noktalar ve Siyah Noktalar):

   • Beyaz Noktalar: Gözeneklerin içinde biriken yağ ve kirin, cildin üst kısmında kapalı kalmasıyla oluşur.

   • Siyah Noktalar: Gözeneklerin içinde biriken yağ ve kirin, hava ile temas etmesi sonucu oksitlenerek siyahlaşmasıyla meydana gelir.

2. Papüler Sivilceler: Kızarık, iltihaplı ve küçük şişliklerdir. Bu tür sivilceler genellikle iltihaplanmış, ancak başı olmayan sivilcelerdir.

3. Püstüler Sivilceler: Başında iltihap bulunan, genellikle sarımsı veya beyaz renkte olan sivilcelerdir.

4. Nodüller: Derin ve sert sivilcelerdir. Bu sivilceler daha büyük, ağrılı ve genellikle cilt altında yerleşir.

5. Kist: Sivilce türlerinden en ciddi olanıdır. Derin, iltihaplı ve ağrılı kistlerdir. Kistler, cilt altında büyük şişlikler oluşturur ve genellikle iyileşmesi uzun zaman alır.

Sivilce Nedenleri

Sivilcenin oluşumunda birden fazla faktör rol oynar. Bunlar şunlar olabilir:

1. Hormonal Değişiklikler: Ergenlik, adet döngüsü, hamilelik ve doğum kontrol hapları gibi hormonal değişiklikler sivilce oluşumuna neden olabilir. Özellikle ergenlik döneminde, vücutta yağ üretimini artıran hormonlar (androgenler) nedeniyle sivilceler sıkça görülür.

2. Yağ Bezlerinin Aşırı Çalışması: Ciltteki yağ bezlerinin aşırı çalışması, fazla yağ üretimine neden olur. Bu yağ, gözenekleri tıkayarak sivilce oluşumuna yol açar.

3. Bakteri Enfeksiyonu: Propionibacterium acnes adlı bakteri, tıkanmış gözeneklerde çoğalarak enfeksiyona yol açar. Bu da iltihaplı sivilcelerin oluşmasına neden olabilir.

4. Ölü Deri Hücrelerinin Birikmesi: Ciltteki ölü deri hücrelerinin atılmaması, gözeneklerin tıkanmasına yol açarak sivilce oluşumuna neden olabilir.

5. Stres: Stres, hormon seviyelerini etkileyerek sivilceyi tetikleyebilir. Ayrıca stresin, cildin onarım sürecini zorlaştıran etkileri vardır.

6. Beslenme: Yüksek şeker içeren gıdalar, süt ürünleri ve işlenmiş gıdalar, bazı kişilerde sivilceyi tetikleyebilir.

7. Genetik Faktörler: Aile geçmişinde sivilce sorunu yaşayan kişilerde sivilce görülme olasılığı daha yüksektir.

8. İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle kortikosteroidler, hormon tedavileri ve bazı doğum kontrol hapları sivilceyi tetikleyebilir.

9. Cilt Temizliği: Yetersiz cilt temizliği veya aşırı sert cilt temizleyiciler kullanmak, gözeneklerin tıkanmasına ve iltihaplanmaya yol açabilir.

10. Çevresel Faktörler: Hava kirliliği, sıcak hava ve terleme gibi çevresel faktörler de sivilce oluşumuna katkıda bulunabilir.

Sivilce Tedavisi

Sivilce tedavisi, şiddetine ve türüne göre değişir. Basit sivilceler için evde tedavi yeterli olabilirken, şiddetli sivilce vakaları için dermatologdan profesyonel yardım alınması gerekebilir. İşte yaygın tedavi yöntemleri:

1. Topikal Tedavi (Cilt Üzerine Uygulanan Kremler ve Jeller):

   • Benzoyl Peroksit: Sivilceye neden olan bakterileri öldürür ve gözenekleri temizler.

   • Salicylik Asit: Gözenekleri temizler ve iltihaplanmayı azaltır.

   • Retinoidler: Cilt hücrelerinin yenilenmesini hızlandırarak gözenek tıkanıklığını önler.

   • Antibiyotik Kremler: Enfeksiyonları tedavi eder ve iltihapları azaltır.

2. Ağızdan Alınan İlaçlar:

   • Antibiyotikler: Şiddetli sivilceler için ağızdan alınan antibiyotikler (örneğin, tetrasiklin veya doksysiklin) bakteriyel enfeksiyonları tedavi eder.

   • Doğum Kontrol Hapları: Özellikle kadınlarda, hormonları düzenleyerek sivilceyi kontrol altına alabilir.

   • Isotretinoin (Accutane): Şiddetli ve tedaviye dirençli sivilceler için kullanılan güçlü bir ilaçtır.

3. Lazer Tedavisi ve Kimyasal Peelingler:

   • Lazer tedavileri, ciltteki iltihapları ve bakterileri hedef alarak sivilceyi azaltabilir.

   • Kimyasal peeling, cilt yüzeyini soyarak yeni, sağlıklı cilt hücrelerinin büyümesini sağlar.

4. Cilt Bakımı:

   • Nazik Temizlik: Cilt temizliği, sivilceyi önlemek için önemlidir. Ancak aşırı sert cilt temizleyiciler cilde zarar verebilir.

   • Yağsız ve Komedojenik Olmayan Ürünler Kullanmak: Cilt bakım ürünlerinde yağsız ve komedojenik olmayan (gözenekleri tıkamayan) ürünler tercih edilmelidir.

Sonuç

Sivilce, genellikle ciltteki yağ bezlerinin tıkanması ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Ergenlik dönemi en yaygın görülme zamanıdır, ancak her yaşta görülebilir. Tedavi, sivilcenin şiddetine göre değişir ve genellikle topikal tedaviler, ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve profesyonel cilt bakımı içerir. Şiddetli sivilceler için bir dermatologdan yardım almak en iyi çözüm olabilir.