Şişmanlık veya obezite, vücutta aşırı yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık durumudur. Obezitenin belirtileri genellikle vücuttaki aşırı yağ birikimi ve bununla ilgili sağlık sorunları ile kendini gösterir. Obezite, genellikle estetik bir sorun olmanın ötesinde, ciddi sağlık problemlerine yol açabilen bir hastalıktır. Aşağıda, şişmanlık (obezite) ile ilişkili yaygın belirtiler bulunmaktadır:
Vücut kitle indeksi (VKİ) 30 ve üzeri olan kişilerde aşırı kilo ve vücutta yağ birikimi görülebilir. Vücut kitle indeksi, bir kişinin boyu ve kilosu arasındaki oranı hesaplayan bir ölçümdür ve şişmanlık için en yaygın kullanılan kriterlerden biridir.
Vücutta özellikle karın bölgesinde yağ birikimi belirgindir. Ayrıca, bacaklar, kalçalar ve kollarda da aşırı yağ birikimi olabilir.
Obezite, kişiyi daha çabuk yorabilir. Aşırı vücut yağı, vücudun normal aktiviteleri yapmasını zorlaştırabilir, bu da çabuk yorulmaya yol açar. Fiziksel aktivite sırasında hızla tükenme ve zorlanma hissi yaygındır.
Fazla vücut yağı, akciğerler üzerinde baskı oluşturur, bu da nefes darlığına yol açabilir. Obezite, uyku apnesi gibi uyku bozukluklarına da neden olabilir, bu da gece boyunca nefesin kesilmesine ve sabahları yorgun uyanmaya yol açar.
Obezite, eklemler üzerinde fazla baskı oluşturarak ağrılara ve eklem problemlerine yol açabilir. Özellikle dizler, kalçalar ve omurga, fazla kilolar nedeniyle aşırı yük altında kalır ve bu da osteoartrit gibi eklem hastalıklarına neden olabilir.
Şişmanlık, insülin direnci ile ilişkilidir. Yüksek vücut yağı, hücrelerin insüline düzgün tepki vermemesi anlamına gelir. Bu da kan şekeri seviyelerinin yükselmesine ve diyabet riskinin artmasına yol açabilir.
Obezite, yüksek tansiyon ile ilişkilidir. Vücutta fazla yağ birikimi, kan damarlarına baskı yaparak kalbin daha fazla çalışmasına neden olur. Bu durum, yüksek kan basıncına (hipertansiyon) yol açar.
Obezite, vücutta sıvı dengesizliklerine yol açabilir. Bu da ağız kuruluğu ve aşırı susuzluk hissi yaratabilir. Bu semptomlar, şeker hastalığına (diyabet) da işaret edebilir, çünkü diyabetli kişilerde sıvı kaybı sık görülür.
Obezite, ciltte bazı değişikliklere yol açabilir. Cilt kıvrımlarında (özellikle boyun, kollar ve karın bölgelerinde) kaşıntı ve koyu lekeler görülebilir. Ayrıca, vücutta sivilce ve deri enfeksiyonları gibi sorunlar da sıkça gözlemlenir.
Obezite, genellikle özsaygı kaybı, depresyon ve sosyal izolasyon gibi psikolojik sorunlarla ilişkilidir. Kişiler, vücutlarıyla ilgili olumsuz düşünceler geliştirebilir ve bu da depresyon gibi durumlara yol açabilir.
Şişmanlık, bazı bireylerde aşırı yemek yeme isteği yaratabilir. Bunun nedeni, beynin açlık ve doygunluk sinyallerinin düzgün çalışmaması olabilir. Ayrıca, duygusal yeme (stres, depresyon veya anksiyete nedeniyle aşırı yeme) gibi alışkanlıklar obeziteyi tetikleyebilir.
Şişmanlık, sadece fiziksel değil, aynı zamanda uzun vadede ciddi sağlık problemlerine yol açabilir:
Tip 2 diyabet
Kalp hastalıkları (hipertansiyon, kalp krizi, inme)
Karaciğer hastalıkları (yağlı karaciğer)
Bazı kanser türleri (meme, kolon, rahim kanseri)
Böbrek hastalıkları
Psikolojik bozukluklar (depresyon, anksiyete)
Şişmanlık, aşırı kilo ve yağ birikimi ile kendini gösteren, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri, obezitenin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini engelleyebilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, dengeli beslenme ve düzenli egzersiz, obeziteyi önlemek ve yönetmek için önemli stratejilerdir.