ŞEKER HASTALIĞI TEDAVİSİ

Şeker hastalığı veya diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzgün bir şekilde düzenleyememesi sonucu gelişen bir hastalıktır. Diyabetin tedavisi, hastalığın türüne (Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet, gestasyonel diyabet) ve bireysel ihtiyaçlara göre farklılık gösterir. Diyabet tedavisinin amacı, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak, komplikasyonları önlemek ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır.

Şeker Hastalığı Tedavisi

Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretimindeki yetersizlik nedeniyle ortaya çıkar ve vücutta insülin eksikliği yaşanır. Bu nedenle tedavinin temeli insülin tedavisidir.

• İnsülin Tedavisi: Tip 1 diyabetli hastalar, vücutları insülin üretmediği için günlük insülin alımına ihtiyaç duyar. İnsülin, enjeksiyon veya insülin pompası yoluyla verilir. İnsülin tedavisi, kan şekerinin düzenlenmesinde en önemli tedavi yöntemidir.

  • İnsülin Türleri: Hızlı etkili insülin, uzun etkili insülin gibi farklı türlerde insülinler vardır. Doktor, hastanın ihtiyacına göre uygun olanını belirler.

  • İnsülin Dozu ve Zamanlaması: İnsülin dozu ve zamanı, kan şekeri seviyelerine ve yediğiniz yiyeceklere göre ayarlanır. Bu nedenle, insülin tedavisi kişiye özeldir ve dikkatli izleme gerektirir.

• Diyet ve Egzersiz: Tip 1 diyabet tedavisinde, dengeli beslenme ve düzenli egzersiz de önemlidir. Diyabetli bireylerin, karbonhidrat alımlarını izlemeleri ve düzenli olarak egzersiz yapmaları önerilir.

• Kan Şekeri İzleme: Tip 1 diyabetli hastalar, kan şekeri seviyelerini düzenli olarak izlemelidir. Kan şekeri ölçüm cihazları (glukometre) kullanarak, şeker seviyeleri sürekli takip edilmelidir.

Tip 2 diyabet, insülin direnci nedeniyle gelişir. Yani vücut yeterli insülin üretmesine rağmen, hücreler insülini düzgün bir şekilde kullanamaz. Tip 2 diyabet tedavisinde, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar önemli rol oynar.

• Diyet Değişiklikleri: Tip 2 diyabet tedavisinde, sağlıklı beslenme en önemli adımdır. Düşük karbonhidratlı, düşük yağlı ve yüksek lifli gıdalar tüketmek, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.

  • Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak,

  • Daha fazla sebze, tam tahıllar ve sağlıklı protein kaynakları almak önemlidir.

• Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapmak, insülinin etkisini artırır ve kan şekerini düzenler. Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmak önerilir (örneğin, yürüyüş, bisiklet, yüzme).

• İlaç Tedavisi: Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar, kan şekerini düşürmek ve insülin direncini azaltmak için çeşitli mekanizmalarla çalışır. Bu ilaçlar şunları içerebilir:

  • Metformin: Karaciğerin fazla şeker üretmesini engeller.

  • Sülfonilüreler: Pankreasın daha fazla insülin üretmesini sağlar.

  • GLP-1 agonistleri ve SGLT-2 inhibitörleri gibi yeni ilaçlar, kan şekerini düşürmek için kullanılır.

• İnsülin Tedavisi: İleri evrelerde, Tip 2 diyabetliler için insülin tedavisi de gerekebilir. İnsülin tedavisi, Tip 2 diyabetin yönetilmesinde önemli bir seçenek olabilir.

Gestasyonel diyabet, hamilelik sırasında gelişen bir diyabet türüdür. Tedavisi, kan şekerinin kontrol edilmesi ve sağlıklı bir gebelik için önemlidir.

• Diyet ve Egzersiz: Gestasyonel diyabet tedavisinin ilk basamağı, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz yapmaktır. Yüksek kan şekeri seviyelerini dengelemek için, karbonhidrat alımı dikkatle izlenmelidir.

• İnsülin Tedavisi: Eğer diyet ve egzersizle kan şekeri kontrol altına alınamazsa, insülin tedavisi gerekebilir. Gestasyonel diyabet tedavisinde insülin, gebeliğe zarar vermeden kan şekeri seviyelerini dengelemeye yardımcı olabilir.

• Doğum Sonrası İzleme: Gestasyonel diyabet doğumdan sonra genellikle kaybolur, ancak bu kadınlar ilerleyen yıllarda Tip 2 diyabet riski altındadır. Doğumdan sonra düzenli kan şekeri izlemeleri önerilir.

Diyabetin uzun vadeli komplikasyonları, kan şekerinin kontrolsüz bir şekilde yüksek kalması sonucu gelişebilir. Bu nedenle, diyabet tedavisinde kan şekeri seviyelerinin hedef aralıklarda tutulması önemlidir.

• Düzenli Kontroller: Diyabetli hastaların kan şekeri, kan basıncı, kolesterol seviyeleri ve böbrek fonksiyonları gibi testlerle düzenli olarak izlenmesi gereklidir.

• Göz ve Sinir Sağlığı: Diyabet, gözdeki damarları etkileyebilir (diyabetik retinopati) ve sinirleri hasar verebilir (diyabetik nöropati). Bu nedenle, göz muayeneleri ve sinir fonksiyonu testleri düzenli yapılmalıdır.

• Ayak Bakımı: Diyabet, ayaklarda kan dolaşımını azaltabilir, bu da yaraların iyileşmesini zorlaştırır. Ayak bakımı, enfeksiyonların önlenmesi için önemlidir.

Sonuç

Şeker hastalığı tedavisi, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir, ancak tedavinin temelinde diyet, egzersiz, ilaç tedavisi ve kan şekeri izleme bulunur. Erken tanı ve tedavi ile diyabetin komplikasyonları önlenebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Diyabetli bireyler, doktorlarıyla birlikte uygun bir tedavi planı oluşturarak, hastalıklarını kontrol altına alabilirler.