Sara (epilepsi), beyindeki anormal elektriksel aktivitelerin neden olduğu nörolojik bir hastalıktır. Sara nöbetlerinin nedenleri bireyden bireye farklılık gösterebilir ve genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle oluşur. Bazı durumlarda sara nöbetlerinin nedeni tam olarak belirlenemese de, aşağıdaki faktörler hastalığın gelişiminde önemli rol oynar:
Ailede Sara Öyküsü:
Sara, genetik bir yatkınlık gösterebilir. Ailede epilepsi öyküsü olan bireylerde hastalık riski artabilir.
Gen Mutasyonları:
Bazı genetik bozukluklar, beyindeki elektriksel aktivitenin kontrolünü etkileyerek nöbetlere yol açabilir.
Doğum Öncesi Beyin Hasarı:
Annenin gebelik sırasında enfeksiyon geçirmesi, yetersiz oksijen alımı veya doğum travmaları, bebeğin beyin gelişimini etkileyerek epilepsiye neden olabilir.
Travmatik Beyin Yaralanmaları:
Kafa travmaları, beyinde kalıcı hasarlara ve nöbetlere yol açabilir.
Menenjit:
Beyni çevreleyen zarların iltihaplanması.
Ensefalit:
Beyin dokusunun iltihaplanması.
Kistik Sercosis:
Paraziter bir enfeksiyon, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaygındır ve epilepsiye neden olabilir.
Doğuştan Gelen Anormallikler:
Kortikal displazi gibi doğumsal beyin bozuklukları, epilepsinin yaygın nedenlerindendir.
Beyin Tümörleri:
Özellikle yetişkinlerde ortaya çıkan yeni epilepsi vakalarının altında beyin tümörleri olabilir.
İnme (Felç):
Beyne kan akışının kesilmesi veya azalması, beyinde hasar oluşturarak epilepsiye yol açabilir.
İnme, yetişkinlerde sara nöbetlerinin en yaygın nedenlerinden biridir.
Beyin Kanaması veya Anevrizma:
Beyin damarlarında oluşan ani kanamalar epilepsi gelişimine katkıda bulunabilir.
Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi):
Kan şekeri seviyelerindeki ani düşüşler nöbetlere neden olabilir.
Elektrolit Dengesizlikleri:
Potasyum, kalsiyum veya sodyum seviyelerindeki dengesizlikler beyindeki elektriksel iletişimi etkileyebilir.
Karaciğer veya Böbrek Yetmezliği:
Bu durumlar vücutta toksik maddelerin birikmesine yol açarak nöbetlere neden olabilir.
Kurşun veya Civa Zehirlenmesi:
Sinir sistemine zarar vererek epilepsiye yol açabilir.
Uyuşturucu veya Alkol Kullanımı:
Özellikle uzun süreli alkol kullanımı veya alkol yoksunluğu sırasında epilepsi nöbetleri tetiklenebilir.
Hormonal Değişiklikler:
Özellikle kadınlarda adet döngüsü sırasında hormonal değişiklikler nöbetleri tetikleyebilir (katamenial epilepsi).
Yüksek Ateş:
Çocuklarda yüksek ateşe bağlı febril nöbetler, ileride epilepsi gelişme riskini artırabilir.
Uyku Eksikliği:
Uyku eksikliği, beynin elektriksel dengesini bozarak nöbetleri tetikleyebilir.
Stres:
Stres, epilepsi hastalarında nöbet sıklığını artırabilir.
Işığa Hassasiyet:
Epilepsi hastalarının bazı türlerinde, parlak ışıklar veya yanıp sönen görsel uyarılar nöbetlere neden olabilir.
Bilinmeyen Nedenler:
Epilepsi vakalarının yaklaşık %30-40'ında kesin bir neden bulunamaz. Bu durum idiyopatik epilepsi olarak adlandırılır.
Fokal Epilepsi:
Genellikle beynin belirli bir bölgesinde hasar veya anormallik sonucu oluşur.
Genelleşmiş Epilepsi:
Genellikle genetik yatkınlıkla ilişkilidir ve beynin her iki yarımküresinde anormal elektriksel aktivite görülür.
Ailede epilepsi öyküsü.
Ciddi kafa travmaları geçirmiş olmak.
Doğum sırasında oksijen eksikliği.
Beyin enfeksiyonları veya tümörleri.
İnme veya diğer damar hastalıkları.
Erken yaşta febril nöbetler geçirmiş olmak.
Sara (epilepsi), birçok farklı faktörle ilişkili olabilir. Genetik yatkınlık, travmalar, enfeksiyonlar, metabolik bozukluklar ve çevresel faktörler epilepsiye neden olabilir. Bu nedenle, epilepsi şüphesi olan kişilerin nörolojik bir uzman tarafından değerlendirilmesi ve altta yatan nedenin belirlenmesi önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile epilepsi hastalarının büyük çoğunluğu normal bir yaşam sürdürebilir.