SAFRA KESESİ İLTİHABI NEDİR

Safra kesesi iltihabı (tıbbi adıyla kolesistit), safra kesesinin iltihaplanması durumudur. Safra kesesi, karaciğerin hemen altında bulunan ve sindirime yardımcı olmak için safra sıvısını depolayan küçük bir organdır. Bu sıvı, yağların sindirilmesi için gereklidir. Safra kesesi iltihabı genellikle safra taşı nedeniyle safra akışının tıkanmasından kaynaklanır.

Safra Kesesi İltihabının Nedenleri

1. Safra Taşları:

   • En yaygın neden safra taşıdır. Safra taşı, safra akışını engeller ve safra kesesinde basınç artışına, tahrişe ve iltihaplanmaya neden olur.

2. Safra Yolları Tıkanıklığı:

   • Safra yollarındaki taş, tümör veya yara dokusu safra akışını engelleyerek iltihaplanmaya yol açabilir.

3. Safra Kesesi Enfeksiyonu:

   • Safra kesesinde biriken safra, bakterilerin çoğalmasına uygun bir ortam sağlar ve enfeksiyon oluşabilir.

4. Safra Kesesi Kan Akımında Azalma:

   • Diyabet, ağır hastalıklar veya ameliyatlar, safra kesesine giden kan akışını azaltarak iltihaplanmaya neden olabilir.

5. Travma:

   • Karın bölgesine darbe veya cerrahi girişimler safra kesesinin iltihaplanmasına yol açabilir.

Safra Kesesi İltihabının Belirtileri

1. Karın Ağrısı:

   • Sağ üst karın bölgesinde ani başlayan, şiddetli ve sürekli ağrı. Ağrı, omuzlara veya sırtın sağ tarafına yayılabilir.

   • Yemeklerden sonra, özellikle yağlı gıdalar tüketildiğinde ağrı artabilir.

2. Bulantı ve Kusma:

   • Safra kesesi iltihabı olan hastalarda sık görülen bir belirtidir.

3. Ateş ve Titreme:

   • Enfeksiyon durumunda vücut sıcaklığında artış olabilir.

4. Sarılık:

   • Safra akışının tamamen tıkanması durumunda gözlerde ve ciltte sararma görülebilir.

5. Hassasiyet:

   • Sağ üst karında, dokunulduğunda veya hafifçe bastırıldığında hassasiyet hissedilir.

6. Şişkinlik ve Hazımsızlık:

   • Karın bölgesinde şişkinlik hissi ve hazımsızlık yaygın belirtilerdir.

Safra Kesesi İltihabı Türleri

1. Akut Kolesistit:

   • Ani başlayan ve genellikle şiddetli belirtilerle seyreden bir durumdur. Çoğunlukla safra taşı nedeniyle oluşur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

2. Kronik Kolesistit:

   • Safra kesesinde tekrarlayan iltihaplanma atakları sonucu oluşur. Zamanla safra kesesi sertleşir ve düzgün çalışamaz hale gelir.

Safra Kesesi İltihabının Risk Faktörleri

• Safra taşı öyküsü

• Obezite

• Yaşlanma (40 yaş üstü kişilerde daha yaygındır)

• Kadın olmak (özellikle hormon değişiklikleri nedeniyle)

• Hamilelik

• Düzensiz beslenme (yüksek yağ ve düşük lif içerikli diyetler)

• Hızlı kilo kaybı veya uzun süre aç kalma

Safra Kesesi İltihabının Teşhisi

1. Fiziksel Muayene:

   • Doktor, karın sağ üst bölgesinde hassasiyet veya ağrı olup olmadığını kontrol eder.

2. Kan Testleri:

   • Beyaz kan hücresi (lökosit) artışı iltihap veya enfeksiyonu gösterebilir.

3. Ultrason:

   • Safra taşları ve safra kesesi iltihabı belirtilerini görmek için en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir.

4. BT (Bilgisayarlı Tomografi) veya MR:

   • Daha ayrıntılı görüntüler sağlamak için kullanılabilir.

5. HIDA Taraması:

   • Safra kesesi ve safra yollarının fonksiyonunu değerlendiren bir nükleer tıp testi.

Safra Kesesi İltihabının Tedavisi

1. Tıbbi Tedavi:

   • Antibiyotikler: Enfeksiyon varsa reçete edilir.

   • Ağrı Kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için kullanılır.

   • Sıvı Takviyesi: Dehidrasyonu önlemek için damar yoluyla sıvı verilir.

2. Cerrahi Tedavi (Kolesistektomi):

   • Safra kesesi alınması gerekebilir. Bu işlem genellikle laparoskopik yöntemle yapılır ve en etkili çözüm olarak kabul edilir.

   • Safra kesesi olmadan yaşamak mümkündür; karaciğer safra üretmeye devam eder ve bu sıvı bağırsaklara doğrudan akar.

3. Yaşam Tarzı ve Diyet Değişiklikleri:

   • Yağlı gıdalardan kaçının.

   • Düzenli ve dengeli beslenin.

   • Lif açısından zengin yiyecekler tüketin.

   • Aşırı kilo alımını önleyin.

Komplikasyonlar

Tedavi edilmezse safra kesesi iltihabı şu komplikasyonlara neden olabilir:

• Safra kesesi enfeksiyonu (gangren): Doku ölümüne yol açabilir.

• Safra kesesi perforasyonu: Safra kesesinin yırtılması durumudur ve acil cerrahi müdahale gerektirir.

• Safra yolu enfeksiyonu (kolanjit): Safra yollarının enfekte olması durumu.

• Pankreatit: Safra taşlarının pankreasa baskı yapmasıyla oluşabilir.

Sonuç: Safra kesesi iltihabı ciddi bir sağlık sorunudur ve hızlı bir şekilde teşhis ve tedavi edilmesi gerekir. Şiddetli karın ağrısı, ateş veya sarılık gibi belirtiler yaşarsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmalısınız.