Rahim kanserinin nedenleri, rahim iç yüzeyini döşeyen endometriyal hücrelerdeki anormal büyüme ve çoğalma ile ilişkilidir. Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi ve rahim dokusunu etkilemesi sonucu oluşur. Bu duruma yol açan nedenler ve risk faktörleri aşağıda detaylandırılmıştır:
Östrojen Fazlalığı:
Rahim kanseri riskini artıran en önemli faktörlerden biridir.
Östrojen, rahim iç tabakasının (endometriyum) büyümesini sağlar. Progesteron hormonuyla dengelenmediğinde, bu büyüme kontrolsüz hale gelebilir ve kansere yol açabilir.
Hormonal Tedaviler:
Menopoz sonrası sadece östrojen içeren hormon tedavileri rahim kanseri riskini artırır.
Yağ dokusu, östrojen üretimini artırır ve bu durum hormon dengesini bozarak rahim kanseri riskini yükseltir.
Obezite, rahim kanseri olan kadınların %40’ında önemli bir risk faktörüdür.
Bu durum yumurtlama problemlerine ve progesteron eksikliğine yol açabilir, bu da östrojenin etkisini artırarak rahim kanseri riskini yükseltir.
Yaş: Rahim kanseri genellikle 50 yaş ve üzerindeki kadınlarda görülür.
Menopoz: Menopoz sonrası dönemde artan östrojen etkisi, rahim kanseri riskini artırır.
Çocuk doğurmak, progesteron seviyelerini artırdığı için rahim kanseri riskini düşürür. Hiç doğum yapmamış kadınlarda bu koruyucu etki olmadığından risk artar.
Erken yaşta adet görmeye başlamak (12 yaşından önce) veya geç yaşta menopoza girmek (50 yaşından sonra), rahim dokusunun daha uzun süre östrojene maruz kalmasına neden olur ve bu da kanser riskini artırır.
Lynch Sendromu:
Bu genetik bozukluk, rahim kanseri riskini artıran önemli bir faktördür.
Ailesinde Lynch sendromu olan kadınların rahim kanseri taraması yaptırması önerilir.
Aile Öyküsü:
Ailede rahim kanseri, yumurtalık kanseri veya kolon kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
Diyabet, rahim kanseri riskini artırabilir. Diyabetli kişilerde genellikle obezite de görülür ve bu durum riskin artmasında etkili olabilir.
Önceden pelvik bölgeye yapılan radyasyon tedavisi, rahim hücrelerine zarar vererek kanser gelişme riskini artırabilir.
Östrojen İçeren Doğum Kontrol Hapları: Sadece östrojen içeren haplar rahim kanseri riskini artırabilir.
Kombine Haplar: Östrojen ve progesteron içeren doğum kontrol hapları ise rahim kanseri riskini azaltabilir.
Rahim iç tabakasının aşırı kalınlaşması (endometrial hiperplazi), tedavi edilmediği durumlarda kansere dönüşebilir.
Hiperplazi genellikle östrojen fazlalığıyla ilişkilidir.
Hipertansiyon: Yüksek tansiyon rahim kanseri riskini artırabilir.
Bağışıklık Sistemi Sorunları: Bağışıklık sisteminin zayıf olduğu durumlarda kanser gelişme riski yükselebilir.
Rahim kanserinin temel nedenleri arasında hormonal dengesizlikler, genetik yatkınlık, obezite ve çevresel faktörler yer alır. Özellikle östrojenin uzun süre kontrolsüz etkisi altında kalan rahim dokusu, kanser gelişimine yatkındır. Aile öyküsü, yaş ve diğer risk faktörlerinin varlığı bu riski daha da artırabilir.
Sağlıklı Kilo Yönetimi: Obeziteyi önlemek için sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite önerilir.
Doğum Kontrol Hapları: Kombine doğum kontrol haplarının kullanımı, rahim kanseri riskini azaltabilir.
Düzenli Kontroller: Özellikle risk faktörleri olan kişilerde düzenli kadın doğum muayenesi ve endometrial biyopsi gerekebilir.
Genetik Tarama: Ailesel kanser öyküsü olan kişiler Lynch sendromu gibi durumlar için genetik test yaptırabilir.
Hormonal Tedavi Planı: Menopoz sonrası hormon tedavisi alıyorsanız, östrojen ve progesteron dengesine dikkat edilmelidir.
Rahim kanseri belirtilerini erken fark etmek ve düzenli doktor kontrolleri yaptırmak, bu hastalığın başarılı bir şekilde tedavi edilmesinde hayati öneme sahiptir.