NÖROPATİK OSTEOARTROPATİ NEDİR

Nöropatik osteoartropati (Charcot eklemi olarak da bilinir), sinir hasarı nedeniyle eklemlerde ve çevresindeki kemiklerde meydana gelen ciddi bir bozukluktur. Sinirlerin duyusal, motor ve otonom işlevlerinin kaybı, eklemde ve kemik dokusunda deformasyon, instabilite (denge kaybı), aşırı yüklenme ve sonuçta kemiklerde kırılmalara ve eklem deformasyonlarına yol açar.

Nöropatik Osteoartropati’nin Özellikleri

• Temel Sorun: Sinir hasarı (nöropati) nedeniyle eklemde ağrı algısının azalması veya tamamen kaybolması.

• Sonuçlar: Bu durum, eklemlerde tekrarlayan mikro travmaların fark edilmemesine neden olur ve zamanla kemiklerin ve eklemlerin yapısını bozarak deformasyon, instabilite ve hatta kırıklara yol açar.

Nöropatik Osteoartropati’nin Nedenleri

• Diyabet hastalığı, sinirlerde duyusal kayıplara neden olarak nöropatik osteoartropati gelişimine zemin hazırlar.

• Özellikle ayak ve ayak bileği eklemleri etkilenir.

• Siringomiyeli: Omurilikte sıvı dolu boşlukların oluşması.

• Omurilik Yaralanmaları: Sinirlerin hasar görmesi sonucu.

• Alkolizm: Kronik alkol kullanımı sinir hasarına yol açabilir.

• Spina Bifida: Doğumsal bir omurga hastalığı.

• Enfeksiyonlar: Lepra gibi sinirleri etkileyen enfeksiyonlar.

• Romatoid artrit.

• Guta bağlı sinir ve eklem hasarları.

Nöropatik Osteoartropati’nin Belirtileri

Belirtiler genellikle sinir hasarı ve eklem deformasyonunun ilerlemesine bağlı olarak ortaya çıkar:

• Şişlik: Etkilenen eklemde belirgin şişlik ve ısı artışı.

• Kızarıklık: Enflamasyona bağlı olarak ciltte kızarıklık.

• Ağrı Yokluğu: Eklemin ciddi şekilde zarar görmesine rağmen ağrı hissedilmemesi (sinir hasarı nedeniyle).

• Deformasyon: Kemik ve eklem yapısında bozulmalar.

• İnstabilite: Eklemde denge kaybı.

• Kırıklar: Kemiklerde fark edilmeyen mikro kırıklar.

• Ciddi Şekil Bozuklukları: Özellikle ayaklarda yaygın olarak görülür (Charcot ayağı).

• Yaralar ve ülserler: Ciltte tekrarlayan basınç nedeniyle.

• Enfeksiyonlar: Deri ülserlerinden kaynaklanan enfeksiyon riski.

• Amputasyon: Kontrol altına alınamayan enfeksiyonlar veya ileri deformasyonlarda.

Nöropatik Osteoartropati’nin Tanısı

• Nöropati belirtilerinin varlığı.

• Eklemlerde şişlik, kızarıklık, ısı artışı ve deformasyon.

• Röntgen: Kemik deformasyonları ve kırıklar için kullanılır.

• MRI: Erken evrede inflamasyon ve yumuşak doku hasarını değerlendirmek için daha hassastır.

• CT Taraması: Detaylı kemik yapısı bozukluklarını görmek için.

• Sinir iletim hızını ölçen elektrofizyolojik testler.

• Enfeksiyon veya inflamasyonu değerlendirmek için C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) testleri yapılabilir.

Nöropatik Osteoartropati’nin Tedavisi

Tedavi, hastalığın ilerlemesini durdurmayı, deformasyonları önlemeyi ve komplikasyonları yönetmeyi hedefler.

• Eklemi Koruma:

  • Etkilenen eklemin yük taşımasını önlemek (ör. alçı, atel veya destek cihazları).

• Ortez Kullanımı:

  • Ayak ve ayak bileği stabilitesini artırmak için özel ayakkabılar veya ortezler kullanılabilir.

• Anti-enflamatuar İlaçlar:

  • Şişlik ve kızarıklığı hafifletmek için NSAİİ’ler.

• Cilt ülserleri veya enfeksiyon geliştiğinde antibiyotik tedavisi uygulanır.

• Deformasyon Düzeltme:

  • İleri evrede eklem deformasyonlarını düzeltmek için cerrahi müdahale gerekebilir.

• Artrodez (Eklem Dondurma):

  • Ağrılı ve instabil eklemlerde eklem dondurma işlemi uygulanabilir.

• Amputasyon:

  • İleri enfeksiyon veya kontrol edilemeyen deformasyon durumlarında son çare olarak yapılır.

• Diyabet kontrolü (kan şekeri düzeylerini optimize etmek).

• Alkol bağımlılığı veya diğer nöropati nedenlerinin tedavisi.

Yaşam Tarzı ve Destekleyici Yaklaşımlar

• Basınç Dağıtımı:

  • Basıncı azaltan ayakkabılar veya yumuşak tabanlıklar kullanmak.

• Fiziksel Aktivite:

  • Hafif egzersizlerle eklem hareketliliğini korumak.

• Yaraların Takibi:

  • Ayaklarda yara veya ülser gelişimini düzenli olarak kontrol etmek.

• Diyet ve Beslenme:

  • Diyabetik hastalarda kan şekeri kontrolünü destekleyen bir diyet uygulamak.

Nöropatik Osteoartropati’nin Önlenmesi

• Erken Tanı ve Müdahale:

  • Nöropati belirtileri fark edildiğinde erken teşhis ve tedavi, deformasyonları önlemek için önemlidir.

• Diyabet Kontrolü:

  • Kan şekeri seviyelerini dengede tutarak diyabetik nöropatinin önüne geçmek.

• Düzenli Ayak Bakımı:

  • Ayakların düzenli olarak kontrol edilmesi ve doğru ayakkabı seçimi.

Sonuç

Nöropatik osteoartropati, ciddi komplikasyonlara yol açabilen ilerleyici bir durumdur. Ancak erken teşhis, uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile ilerlemesi durdurulabilir veya yavaşlatılabilir. Bu nedenle, sinir hasarı veya eklem problemlerinden şüpheleniyorsanız bir doktora danışmanız önemlidir.