NİKRİS HASTALIĞI NEDİR

Nikris hastalığı, daha yaygın olarak gut hastalığı adıyla bilinen, vücutta ürik asit seviyelerinin yükselmesi sonucu eklemlerde iltihaplanmaya neden olan bir romatizmal hastalıktır. Genellikle ani başlayan, şiddetli eklem ağrılarıyla karakterizedir. Nikris, özellikle erkeklerde ve menopoz sonrası kadınlarda sık görülür.

Nikris Hastalığının Nedenleri

Nikris hastalığı, vücutta fazla ürik asit birikmesi nedeniyle oluşur. Ürik asit, purin adı verilen maddelerin metabolizması sonucu oluşur ve genellikle idrar yoluyla vücuttan atılır. Ancak, ürik asit seviyeleri yükseldiğinde eklemlerde kristaller birikerek iltihaplanmaya yol açar.

1. Aşırı Ürik Asit Üretimi:

   • Purin açısından zengin gıdaların aşırı tüketimi (kırmızı et, sakatat, deniz ürünleri).

   • Alkol (özellikle bira ve yüksek fruktozlu içecekler).

2. Ürik Asidin Yetersiz Atılması:

   • Böbreklerin ürik asidi yeterince atamaması.

   • Böbrek yetmezliği veya diğer böbrek hastalıkları.

3. Genetik Faktörler:

   • Ailede gut hastalığı öyküsü olan bireylerde risk artar.

4. Diğer Risk Faktörleri:

   • Obezite.

   • Yüksek tansiyon.

   • Tip 2 diyabet.

   • Psoriyazis (sedef hastalığı).

   • Diüretik (idrar söktürücü) ve bazı ilaçların kullanımı.

Nikris Hastalığının Belirtileri

Nikris hastalığı genellikle ani başlangıçlı ve şiddetli belirtilerle kendini gösterir. Belirtiler sıklıkla bir eklemde başlar, ancak zamanla birden fazla eklemi etkileyebilir.

• Şiddetli Eklem Ağrısı:

  • Genellikle başparmağın büyük eklemi etkilenir (podagra).

  • Diz, ayak bileği, el bileği ve dirsek gibi diğer eklemler de etkilenebilir.

• Şişlik ve Kızarıklık:

  • Etkilenen eklem çevresinde belirgin şişlik, kızarıklık ve ısı artışı.

• Hassasiyet:

  • Eklem çok hassastır, hafif bir dokunma bile ağrıya neden olabilir.

• Sınırlı Hareket:

  • Eklemde ağrı nedeniyle hareket kısıtlanır.

• Tedavi edilmediğinde, gut tekrarlayan ataklar yapabilir ve kronikleşebilir:

  • Tophi:

    • Ürik asit kristallerinin cilt altında birikmesiyle oluşan sert nodüller.

    • Genellikle parmaklarda, dirseklerde veya kulak kepçelerinde görülür.

  • Eklem Hasarı:

    • Zamanla eklemde kalıcı hasar meydana gelebilir.

  • Böbrek Sorunları:

    • Yüksek ürik asit seviyeleri böbrek taşlarına ve böbrek yetmezliğine yol açabilir.

Nikris Hastalığının Tanısı

Gut hastalığı tanısı, klinik belirtiler ve laboratuvar testleriyle konur:

1. Fiziksel Muayene:

   • Şişlik, kızarıklık ve hassasiyetin değerlendirilmesi.

2. Kan Testleri:

   • Ürik asit seviyelerinin ölçülmesi.

3. Ekleme İğne ile Sıvı Çekilmesi (Artrosentez):

   • Eklem sıvısında ürik asit kristallerinin varlığını belirlemek için yapılır.

4. Görüntüleme Yöntemleri:

   • Röntgen, ultrason veya MRI ile eklemlerde kristal birikimi ve hasar değerlendirilir.

Nikris Hastalığının Tedavisi

Tedavi, akut atakları kontrol altına almak, ürik asit seviyelerini düşürmek ve atakları önlemek üzerine odaklanır.

• Nonsteroid Antienflamatuar İlaçlar (NSAİİ'ler):

  • İltihaplanmayı ve ağrıyı hafifletir.

• Kolşisin:

  • Akut gut atağını kontrol etmek için kullanılır.

• Kortikosteroidler:

  • Ağrı ve iltihabı azaltmak için enjeksiyon veya oral yolla uygulanabilir.

• Ürik Asit Düşürücü İlaçlar:

  • Allopurinol: Ürik asit üretimini azaltır.

  • Febuksostat: Ürik asit seviyelerini düşürür.

• Ürik Asit Atılımını Artıran İlaçlar:

  • Probenesid gibi ilaçlar ürik asidin böbrekler yoluyla atılmasını artırır.

• Diyet:

  • Purin açısından zengin yiyeceklerden (kırmızı et, sakatat, deniz ürünleri) kaçının.

  • Bol su tüketin (günde 2-3 litre).

  • Alkol tüketimini sınırlayın (özellikle bira ve fruktozlu içecekler).

• Sağlıklı Kilo Verme:

  • Obezite gut riskini artırır.

• Düzenli Egzersiz:

  • Aşırı fiziksel zorlamadan kaçınarak hafif egzersizler yapın.

Nikris Hastalığından Korunma

1. Düzenli Ürik Asit Kontrolü:

   • Aile öyküsü olanlar veya yüksek risk altında olanlar düzenli kan testi yaptırmalıdır.

2. Diyet ve Yaşam Tarzı:

   • Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz.

3. Stres Yönetimi:

   • Stres gut ataklarını tetikleyebilir, bu nedenle gevşeme tekniklerini uygulayın.

Sonuç: Nikris hastalığı tedavi edilmediğinde ciddi eklem ve böbrek sorunlarına yol açabilir. Ancak erken tanı ve uygun tedaviyle ataklar kontrol altına alınabilir ve ürik asit seviyeleri yönetilebilir. Eğer gut belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora danışmanız önemlidir.