NİKRİS HASTALIĞI NEDENLERİ

Nikris hastalığı (gut), vücutta ürik asit seviyelerinin yükselmesi ve eklemlerde bu asidin kristalize olarak birikmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Hastalığın nedenleri genellikle ürik asit üretiminin artması veya vücuttan yeterince atılamaması ile ilişkilidir. İşte nikris hastalığının nedenleri detaylı olarak açıklanmıştır:

1. Ürik Asit Birikimi

Nikrisin temel nedeni, kanda hiperürisemi (yüksek ürik asit seviyesi) oluşmasıdır. Ürik asit, purin adı verilen maddelerin parçalanmasıyla oluşur. Purinler, hem vücutta doğal olarak bulunur hem de bazı yiyecek ve içeceklerden alınır.

• Purin Yönünden Zengin Besinler:

  • Kırmızı et, sakatat (karaciğer, böbrek), deniz ürünleri (karides, hamsi, midye) gibi purin açısından zengin yiyecekler ürik asit seviyelerini artırır.

• Ürik Asit Üretiminin Artması:

  • Bazı kişilerde genetik olarak ürik asit üretimi daha yüksektir.

• Ürik Asidin Yetersiz Atılması:

  • Böbreklerin ürik asidi yeterince etkili bir şekilde dışarı atamaması.

2. Genetik Faktörler

• Ailede gut hastalığı öyküsü olan kişilerde nikris gelişme riski daha yüksektir. Bu durum genetik yatkınlıkla ilişkilidir ve böbreklerin ürik asidi atma kapasitesini de etkileyebilir.

3. Diyet ve Yaşam Tarzı

• Purinden Zengin Diyet:

  • Kırmızı et, sakatat ve deniz ürünlerinin aşırı tüketimi.

• Aşırı Alkol Tüketimi:

  • Özellikle bira ve yüksek fruktoz içeren alkollü içecekler ürik asit üretimini artırır ve atılımını azaltır.

• Fruktoz İçeren Gıdalar:

  • Şekerli içecekler ve hazır meyve suları (yüksek fruktozlu) ürik asit üretimini artırabilir.

4. Obezite ve Fazla Kilo

• Fazla kilo, ürik asit seviyelerinin yükselmesine katkıda bulunur. Obezite, vücuttaki ürik asit üretimini artırır ve böbreklerin ürik asidi atma yeteneğini azaltır.

5. Kronik Hastalıklar

Bazı sağlık sorunları nikris hastalığına yol açabilir veya riskini artırabilir:

• Yüksek Tansiyon (hipertansiyon).

• Tip 2 Diyabet.

• Metabolik Sendrom.

• Böbrek Hastalıkları:

  • Böbreklerin ürik asidi yeterince atamaması.

• Kalp ve Damar Hastalıkları:

  • Kan dolaşımındaki ürik asit seviyelerini artırabilir.

6. İlaç Kullanımı

Bazı ilaçlar, ürik asit seviyelerini artırarak nikris riskini yükseltebilir:

• Diüretikler (İdrar Söktürücüler):

  • Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan bu ilaçlar ürik asidin vücuttan atılmasını engelleyebilir.

• Aspirin:

  • Düşük doz aspirin ürik asit seviyelerini artırabilir.

• Bağışıklık Baskılayıcı İlaçlar:

  • Özellikle organ nakli sonrası kullanılan siklosporin gibi ilaçlar.

• Kemoterapi İlaçları:

  • Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ürik asit üretimini artırabilir.

7. Hormonel ve Metabolik Değişiklikler

• Menopoz Sonrası Kadınlar:

  • Menopozdan sonra ürik asit seviyeleri artar ve gut riski yükselir.

• Metabolik Sorunlar:

  • Hızlı kilo kaybı veya uzun süreli açlık, ürik asit seviyelerini artırabilir.

8. Alkol ve Yüksek Fruktozlu Gıdalar

• Alkol, özellikle bira, hem ürik asit üretimini artırır hem de atılmasını zorlaştırır.

• Fruktoz içeren şekerli içecekler ve işlenmiş gıdalar ürik asit seviyelerini yükseltebilir.

9. Travma ve Stres

• Fiziksel travma, cerrahi işlemler veya ciddi enfeksiyonlar gut atağını tetikleyebilir.

• Aşırı stres, bağışıklık sistemini etkileyerek hastalığın alevlenmesine neden olabilir.

10. Diğer Sebepler

• Dehidrasyon (Susuzluk):

  • Yeterince sıvı alınmadığında ürik asidin vücuttan atılımı zorlaşır.

• Hızlı Kilo Kaybı:

  • Diyet veya açlık sonucu hızlı kilo kaybı ürik asit seviyelerini artırabilir.

• Bazı Hastalıklar:

  • Lösemi ve lenfoma gibi hastalıklar ürik asit üretimini artırabilir.

Nikris Hastalığını Tetikleyen Durumlar

• Aşırı yemek veya içmek.

• Travma, cerrahi müdahale veya enfeksiyon.

• Yoğun fiziksel aktivite (özellikle susuz kalma ile birlikte).

Sonuç

Nikris hastalığının nedenleri genetik, yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları ve kronik sağlık sorunlarıyla yakından ilişkilidir. Altta yatan nedenlere dikkat edilmesi ve tetikleyici faktörlerden kaçınılması, hastalığın kontrol altına alınmasında büyük önem taşır. Eğer nikris belirtileri yaşıyorsanız (özellikle şiddetli eklem ağrısı), bir doktora başvurarak ürik asit seviyelerinizin değerlendirilmesi önemlidir.