Nezle, üst solunum yollarını (burun ve boğaz) etkileyen, genellikle virüs kaynaklı hafif bir enfeksiyondur. Tıbbi adı akut viral nazofarenjit olan nezle, özellikle soğuk havalarda sık görülür ve bulaşıcıdır. Halk arasında "soğuk algınlığı" olarak da bilinir.
Nezleye neden olan 200'den fazla virüs vardır. En yaygın nedenler şunlardır:
Rinovirüsler (nezlenin %30-50'sinden sorumludur).
Koronavirüsler.
Respiratuar sinsityal virüs (RSV).
Adenovirüsler.
Virüsler, burun ve boğazdaki mukozayı enfekte ederek hastalığa neden olur.
Nezle belirtileri genellikle virüsle temas ettikten sonraki 1-3 gün içinde başlar ve şunları içerir:
Burun ve Sinüs Belirtileri:
Burun tıkanıklığı.
Sık sık burun akıntısı (şeffaf, sonrasında koyulaşabilir).
Hapşırma.
Sinüslerde doluluk hissi.
Boğaz ve Solunum Yolları Belirtileri:
Boğazda kaşıntı veya ağrı.
Hafif öksürük.
Genel Belirtiler:
Hafif ateş (nadiren yüksek ateş).
Baş ağrısı.
Kas ağrıları veya vücut kırgınlığı.
Yorgunluk.
Hafif göz sulanması.
Belirtiler genellikle 7-10 gün sürer, ancak bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha uzun sürebilir.
Nezle oldukça bulaşıcıdır ve virüs genellikle şu yollarla yayılır:
Damlacık Yolu:
Hapşırma, öksürme veya konuşma sırasında yayılan damlacıklar yoluyla.
Yüzeylerden Bulaşma:
Virüsle kontamine yüzeylere (ör. kapı kolları, telefonlar) dokunduktan sonra buruna veya ağza temas.
Yakın Temas:
El sıkışma veya öpüşme gibi temaslar yoluyla.
Çocuklar: Okul ve kreş gibi kalabalık ortamlarda daha sık nezleye yakalanırlar.
Bağışıklık Sistemi Zayıf Olanlar: Stresli yaşam tarzı, yetersiz beslenme veya kronik hastalıklar bağışıklığı zayıflatabilir.
Sigara Kullananlar: Sigara içenlerde solunum yolları tahriş olduğu için enfeksiyona daha yatkındırlar.
Mevsimsel Faktörler: Özellikle sonbahar ve kış aylarında nezle vakaları artar.
Nezle, genellikle hafif bir enfeksiyonken grip (influenza) daha ağır belirtilerle seyreder:
Belirti | Nezle | Grip |
Başlangıç | Yavaş | Ani |
Ateş | Nadir veya hafif | Yüksek (38°C üzeri) |
Vücut Ağrıları | Hafif | Şiddetli |
Yorgunluk | Hafif | Şiddetli |
Burun Akıntısı | Yaygın | Daha az yaygın |
Öksürük | Hafif | Şiddetli |
Nezle için spesifik bir tedavi yoktur çünkü hastalık virüs kaynaklıdır ve genellikle kendi kendine geçer. Tedavi semptomları hafifletmeye yöneliktir:
1. Evde Tedavi YöntemleriBol Sıvı Tüketimi: Su, bitki çayları veya ılık çorbalar içerek vücudu nemli tutun.
İstirahat: Vücudun dinlenerek enfeksiyonla savaşmasına izin verin.
Tuzlu Su Gargara: Boğaz ağrısını hafifletmek için kullanabilirsiniz.
Tuzlu Su Spreyi: Burun tıkanıklığını açmak için doğal bir yöntemdir.
Ağrı Kesiciler ve Ateş Düşürücüler: Parasetamol veya ibuprofen, baş ağrısı ve ateşi hafifletmek için kullanılabilir.
Dekonjestanlar: Burun tıkanıklığını azaltabilir (kısa süreli kullanım önerilir).
Antihistaminikler: Alerjik nezle durumlarında etkili olabilir.
Bal ve Limon: Öksürük ve boğaz ağrısını yatıştırır.
Zencefil ve Limon Çayı: Bağışıklık sistemini destekler.
Sarımsak: Antiviral özelliklere sahiptir.
El Hijyeni: Ellerinizi sık sık sabunla yıkayın.
Yüzey Temizliği: Virüslerin yayılmasını önlemek için sık kullanılan yüzeyleri temizleyin.
Bağışıklık Sistemi Güçlendirme: Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz ve yeterli uyku önemlidir.
Kalabalık Ortamlardan Kaçınma: Salgın dönemlerinde kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak durun.
Not: Nezle genellikle kendi kendine geçer, ancak belirtiler 10 günden uzun sürerse, yüksek ateş veya nefes darlığı gibi ciddi semptomlar gelişirse bir doktora başvurulmalıdır.