MİDE TEMBELLİĞİ NEDENLERİ

Mide tembelliği, tıbbi adıyla gastroparezi, mide kaslarının düzgün çalışmaması nedeniyle mide boşalmasının yavaşlaması veya tamamen durması durumudur. Bu duruma neden olan çeşitli faktörler vardır. Mide tembelliğinin altında yatan nedenleri belirlemek, doğru tedavi ve yönetim stratejileri geliştirmek için önemlidir.

Mide Tembelliği Nedenleri

• Vagus Siniri Hasarı:

  • Vagus siniri, mide kaslarının hareketlerini kontrol eden ana sinirdir. Bu sinirin hasar görmesi, mide hareketlerinin yavaşlamasına neden olabilir.

  • Nedenler:

    • Diyabet: Yüksek kan şekeri seviyeleri, zamanla vagus sinirine zarar verebilir.

    • Cerrahi Müdahaleler: Özellikle mide veya bağırsak cerrahileri sırasında vagus sinirinin zarar görmesi.

• Diyabet, mide tembelliğinin en yaygın nedenlerinden biridir.

• Nedenler:

  • Kan şekeri seviyelerinin kontrolsüz olması, vagus sinirine zarar vererek mide kaslarının hareketlerini bozabilir.

  • Sinirlerdeki bu hasar, özellikle uzun süreli diyabet hastalarında sık görülür.

• Merkezi sinir sistemi veya periferik sinirleri etkileyen hastalıklar mide tembelliğine yol açabilir.

  • Parkinson Hastalığı

  • Multipl Skleroz (MS)

  • Felç (İnme)

  • Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS)

• Hipotiroidi:

  • Tiroid hormonlarının düşük seviyeleri mide kaslarının hareketlerini yavaşlatabilir.

• Metabolik Rahatsızlıklar:

  • Diyabet dışında başka metabolik bozukluklar da mide tembelliğine yol açabilir.

• Mide veya Bağırsak Cerrahisi:

  • Ameliyat sırasında mide kaslarını veya vagus sinirini etkileyen işlemler, mide hareketlerini bozabilir.

• Bariatrik Cerrahi (Obezite Cerrahisi):

  • Mide küçültme operasyonları sonrası bazı hastalarda mide tembelliği gelişebilir.

Bazı ilaçlar mide kaslarının hareketlerini yavaşlatabilir:

• Opioid Ağrı Kesiciler:

  • Morfin, oksikodon gibi ilaçlar.

• Antidepresanlar:

  • Trisiklik antidepresanlar gibi merkezi sinir sistemini etkileyen ilaçlar.

• Antikolinerjik İlaçlar:

  • Sindirim sistemi kaslarının hareketlerini yavaşlatabilir.

• Kanser Tedavisi İlaçları:

  • Kemoterapi ilaçları mide tembelliğine yol açabilir.

Bazı viral veya bakteriyel enfeksiyonlar mide kaslarının işlevini etkileyebilir:

• Viral Gastroenterit: Özellikle mide kaslarını ve sinirlerini etkileyen enfeksiyonlar.

• Lyme Hastalığı veya Epstein-Barr Virüsü:

  • Sinir hasarına neden olabilecek enfeksiyonlar.

• Skleroderma: Bağ dokularını etkileyen bu hastalık, mide kaslarının sertleşmesine ve hareketlerinin azalmasına yol açabilir.

• Lupus: Mide kaslarını ve sinirlerini etkileyebilir.

• Stres ve Anksiyete:

  • Psikolojik durumlar, mide kaslarının işlevini doğrudan etkileyebilir.

• Depresyon:

  • Sindirim sistemi hareketlerini yavaşlatabilir.

• Düzensiz Beslenme:

  • Yüksek yağlı ve ağır yemekler mide boşalmasını yavaşlatabilir.

• Az Su Tüketimi:

  • Sindirim sistemi işlevlerini olumsuz etkileyebilir.

• Hareketsizlik:

  • Fiziksel aktivite eksikliği mide kaslarının çalışmasını yavaşlatabilir.

• İdiopatik Gastroparezi:

  • Altta yatan herhangi bir neden bulunamayan mide tembelliği vakalarıdır.

• Kanser Tedavileri:

  • Özellikle radyoterapi mide kaslarını etkileyebilir.

• Amiloidoz: Nadiren görülen bir hastalık olup mide kaslarında anormal protein birikimine yol açabilir.

Risk Faktörleri

• Diyabet hastası olmak.

• Daha önce mide veya bağırsak cerrahisi geçirmiş olmak.

• Sinir sistemi hastalıkları öyküsü.

• Yüksek yağlı veya sağlıksız beslenme alışkanlıkları.

• Uzun süreli stres ve anksiyete.

Sonuç

Mide tembelliği, birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Diyabet, sinir hasarı, nörolojik bozukluklar ve ilaç kullanımı en yaygın nedenlerdir. Mide tembelliği belirtileri yaşanıyorsa, altta yatan nedeni belirlemek ve doğru tedavi planını oluşturmak için bir gastroenterologdan yardım alınmalıdır.