MELANOM TEDAVİSİ

Melanom, erken teşhis edildiğinde tedavisi oldukça başarılı olan ancak ilerlediğinde ciddi sonuçlara yol açabilen bir cilt kanseri türüdür. Tedavi, melanomun evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve kanserin yayıldığı bölgelere bağlı olarak değişiklik gösterir.

Melanomun Tedavi Yöntemleri

• Melanomun Çıkarılması (Eksizyon):

  • Erken evrede melanomun tedavisinde en yaygın yöntemdir.

  • Melanomun etrafındaki sağlıklı doku da çıkarılarak "temiz cerrahi sınırlar" elde edilir.

• Sentinel Lenf Nodu Biyopsisi:

  • Kanserin lenf nodlarına yayılıp yayılmadığını değerlendirmek için yapılır.

  • Eğer sentinel lenf nodlarında kanser tespit edilirse, diğer lenf nodlarının çıkarılması gerekebilir.

Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücreleriyle savaşmayı amaçlar.

• PD-1 İnhibitörleri:

  • Bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıyıp saldırmasını sağlar.

  • Örnek: Nivolumab, Pembrolizumab.

• CTLA-4 İnhibitörleri:

  • Bağışıklık sisteminin daha aktif çalışmasına yardımcı olur.

  • Örnek: Ipilimumab.

Belirli genetik mutasyonlara sahip melanomları hedef alır.

• BRAF Mutasyonu Olan Hastalar İçin:

  • BRAF gen mutasyonu melanomun yaklaşık %50'sinde görülür.

  • Örnek: Vemurafenib, Dabrafenib.

• MEK İnhibitörleri:

  • BRAF inhibitörleriyle birlikte kullanılarak kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatır.

  • Örnek: Trametinib, Cobimetinib.

• Melanom için artık daha az kullanılan bir tedavi yöntemidir, çünkü immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler daha etkili bulunmuştur.

• Kullanıldığı Durumlar:

  • Diğer tedavi seçeneklerine yanıt vermeyen ileri evre melanomlarda.

• Adjuvan Tedavi Olarak:

  • Cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılabilir.

• Palyatif Amaçlı:

  • Metastatik melanomda ağrı ve diğer semptomları hafifletmek için.

• Adjuvan Tedavi:

  • Cerrahi sonrasında kalan kanser hücrelerini yok etmek ve nüksü önlemek için uygulanır.

• Neoadjuvan Tedavi:

  • Cerrahiden önce tümörün küçültülmesi için uygulanır.

• Yeni tedavi yöntemlerinin denenmesi için klinik araştırmalara katılım bir seçenek olabilir.

• Genetik mutasyonları hedef alan yeni ilaçlar ve kombinasyon tedavileri bu çalışmalarda test edilir.

Melanom Tedavisinde Destekleyici Yaklaşımlar

• Beslenme ve Yaşam Tarzı:

  • Dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz, bağışıklık sistemini destekleyebilir.

• Psikolojik Destek:

  • Kanser teşhisi ve tedavisinin getirdiği stres ve kaygıyı yönetmek için psikolojik danışmanlık önerilir.

• Ağrı ve Semptom Yönetimi:

  • Özellikle ileri evre melanom hastalarında, palyatif bakım semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Melanom Tedavisinde Tedavi Planı

Tedavi, melanomun evresine göre planlanır:

1. Evre 0 (In Situ Melanom):

   • Cerrahi ile melanomun tamamen çıkarılması genellikle yeterlidir.

2. Evre 1-2 (Erken Evre Melanom):

   • Cerrahi eksizyon ve gerektiğinde sentinel lenf nodu biyopsisi.

   • Adjuvan tedavi genellikle gerekmez.

3. Evre 3 (Lenf Nodlarına Yayılmış Melanom):

   • Cerrahi sonrası immünoterapi veya hedefe yönelik tedavi önerilir.

4. Evre 4 (Metastatik Melanom):

   • İmmünoterapi, hedefe yönelik tedavi, radyoterapi ve palyatif bakım seçenekleri.

Melanom Tedavisinde Takip

• Tedavi sonrası düzenli kontroller önemlidir:

  • Cilt muayeneleri ve lenf nodu incelemeleri.

  • Gerekirse görüntüleme testleri (BT, MR, PET).

• Nüksü önlemek için güneşten korunma ve cilt takibi sağlanmalıdır.

Sonuç

Melanom tedavisinde erken teşhis hayati önem taşır. Tedavi, cerrahi, immünoterapi, hedefe yönelik tedavi ve radyoterapi gibi yöntemlerden biri veya birkaçıyla gerçekleştirilir. Tedavi sürecinde bir onkolog ve dermatolog tarafından düzenli takip, hastalığın kontrol altına alınması için gereklidir. Erken müdahale, başarı şansını büyük ölçüde artırır.