Mastositoz, vücutta mast hücrelerinin anormal bir şekilde çoğalması ve birikmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Belirtiler, mast hücrelerinin biriktiği bölgelere ve saldıkları histamin gibi kimyasallara bağlı olarak değişir. Mastositoz, kutanöz (cilt) ve sistemik olarak iki ana formda görüldüğünden belirtiler de bu alt türlere göre farklılık gösterebilir.
Ciltte mast hücrelerinin birikmesiyle oluşan belirtiler, özellikle kutanöz mastositoz vakalarında yaygındır:
Kaşıntı:
Histamin salınımına bağlı olarak ortaya çıkar.
Ciltte Lekeler veya Döküntüler:
Kahverengi-kırmızı renkli döküntüler, özellikle ürtiker pigmentoza olarak bilinir.
Darier Belirtisi:
Cilde dokunulduğunda kızarıklık, şişlik ve kabarma.
Ciltte Şişlik veya Hassasiyet:
Mast hücre aktivasyonu sonucu görülebilir.
Karın Ağrısı ve Kramplar:
Histamin ve diğer kimyasalların bağırsakları etkilemesi sonucu.
Mide Bulantısı ve Kusma:
Genellikle histamin salınımına bağlıdır.
İshal veya Kabızlık:
Sindirim sistemi işlevlerinde bozulma.
Mide Asidinde Artış:
Reflü ve mide ülseri riski artabilir.
Mast hücrelerinin histamin salınımı nedeniyle ortaya çıkar ve sistemik mastositozda yaygındır:
Kızarıklık ve Isı Artışı:
Yüzde ve vücutta kızarma hissi.
Kaşıntı ve Kurdeşen:
Özellikle alerjenlere veya tetikleyicilere maruz kalındığında.
Düşük Tansiyon (Hipotansiyon):
Ani tansiyon düşmesi, baş dönmesi veya bayılma.
Şiddetli Alerjik Reaksiyonlar:
Anafilaksi belirtileri: nefes darlığı, göğüs sıkışması ve bilinç kaybı.
Kemik Ağrıları:
Mast hücrelerinin kemik iliğini etkilemesi sonucu.
Osteoporoz:
Kemik yoğunluğunun azalması.
Kas Güçsüzlüğü:
Mast hücre aktivasyonu ve inflamasyon nedeniyle.
Yorgunluk:
Sürekli histamin salınımı vücutta enerji düşüklüğüne neden olabilir.
Başağrısı:
Histaminin sinir sistemi üzerindeki etkilerinden kaynaklanır.
Ateş:
İnflamatuvar bir yanıt olarak hafif ateş görülebilir.
Sistemik mastositoz, mast hücrelerinin organlara birikmesiyle bu bölgelerde belirtilere yol açabilir:
Dalak ve Karaciğer Büyümesi:
Karın ağrısı ve dolgunluk hissi.
Lenf Düğümlerinde Şişlik:
Bağışıklık sistemi aktivitesinin artmasıyla.
Kemik İliği Disfonksiyonu:
Anemi, düşük beyaz kan hücresi veya trombosit seviyeleri.
Bazı durumlar mast hücrelerini tetikleyerek belirtilerin kötüleşmesine neden olabilir:
Alerjenler:
Polen, hayvan tüyü, toz gibi maddeler.
Fiziksel Temas:
Sürtünme, basınç veya cilt üzerine yapılan darbeler.
Besinler ve İçecekler:
Alkol, baharatlı gıdalar, çikolata, kafein.
İlaçlar:
Aspirin, morfin ve bazı non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar (NSAID'ler).
Sıcaklık Değişiklikleri:
Aşırı sıcak veya soğuk ortamlar.
Stres:
Fiziksel ve duygusal stres belirtileri kötüleştirebilir.
Aşağıdaki belirtiler görüldüğünde bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır:
Anafilaktik Reaksiyon:
Nefes darlığı, ciddi tansiyon düşüklüğü veya bilinç kaybı.
Şiddetli Cilt Belirtileri:
Yaygın kaşıntı, kızarıklık ve kabarma.
Kalıcı Karın Ağrısı:
Sindirim sistemini etkileyen şikayetler.
Kemik Ağrısı veya Kırıklar:
Osteoporoz şüphesi.
Mastositozun belirtileri, mast hücrelerinin biriktiği alanlara ve aktivasyon düzeyine göre değişiklik gösterir. Hafif formda sadece cilt belirtileri görülürken, sistemik mastositozda çoklu organ belirtileri ortaya çıkabilir. Belirtileri yönetmek ve uygun tedavi almak için erken teşhis ve düzenli doktor kontrolleri önemlidir.