LÖSEMİ NEDİR

Lösemi, kan hücrelerinin özellikle de beyaz kan hücrelerinin (lökositlerin) anormal şekilde çoğalmasıyla karakterize olan bir kan kanseri türüdür. Kemik iliğinde başlar ve burada üretilen hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesiyle ortaya çıkar. Lösemi, akut veya kronik olabilir ve farklı alt türleri bulunur.

Lösemi Türleri

Lösemi, hangi hücre türünü etkilediğine ve hastalığın ne kadar hızlı ilerlediğine bağlı olarak sınıflandırılır:

• Hızla ilerler ve tedavi edilmezse kısa sürede ciddi komplikasyonlara yol açar.

• Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL):

  • Özellikle çocuklarda sık görülür.

  • Lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini etkiler.

• Akut Miyeloid Lösemi (AML):

  • Daha çok yetişkinlerde görülür.

  • Miyeloid hücreleri etkiler.

• Daha yavaş ilerler, uzun yıllar boyunca belirti göstermeyebilir.

• Kronik Lenfositik Lösemi (CLL):

  • Genellikle 60 yaş üstü yetişkinlerde görülür.

  • Lenfositleri etkiler.

• Kronik Miyeloid Lösemi (CML):

  • Miyeloid hücrelerden kaynaklanır.

  • Genellikle genetik bir anormallik olan Philadelphia kromozomu ile ilişkilidir.

Lösemi Belirtileri

Belirtiler löseminin türüne ve evresine bağlı olarak değişebilir, ancak genel belirtiler şunlardır:

1. Yorgunluk ve Halsizlik:

   • Kırmızı kan hücrelerinin yetersizliğinden kaynaklanan anemi nedeniyle.

2. Enfeksiyonlara Yatkınlık:

   • Beyaz kan hücrelerinin işlevselliğini kaybetmesi nedeniyle.

3. Kanama ve Morarmalar:

   • Trombosit seviyelerinin düşük olması nedeniyle küçük kesiklerde bile uzun süreli kanama.

4. Ateş ve Gece Terlemeleri:

   • Bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşması veya lösemiden kaynaklanan inflamasyon.

5. Kemik ve Eklem Ağrıları:

   • Kanser hücrelerinin kemik iliğinde birikmesi.

6. Lenf Düğümlerinde Şişlik:

   • Boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde görülebilir.

7. Kilo Kaybı ve İştahsızlık:

   • Lösemi hücrelerinin metabolizmayı etkilemesi.

8. Karaciğer ve Dalakta Büyüme:

   • Karında dolgunluk veya rahatsızlık hissine neden olabilir.

Löseminin Nedenleri

Löseminin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri ve genetik yatkınlıkların rol oynadığı düşünülmektedir:

1. Genetik Faktörler:

   • Down sendromu gibi bazı genetik bozukluklar lösemi riskini artırabilir.

2. Radyasyon ve Kimyasallar:

   • Yüksek doz radyasyona maruz kalma veya benzen gibi kimyasallarla çalışma.

3. Virüsler:

   • İnsan T-lenfotropik virüsü (HTLV-1) bazı lösemi türleriyle ilişkilidir.

4. Sigara ve Alkol:

   • Sigara içmek özellikle AML riskini artırabilir.

5. Önceki Kanser Tedavileri:

   • Kemoterapi veya radyoterapi almış kişilerde lösemi riski artabilir.

Lösemi Tanısı

Lösemi tanısı koymak için kullanılan yöntemler şunlardır:

1. Kan Testleri:

   • Tam kan sayımı: Beyaz kan hücrelerinde anormallikler, düşük kırmızı kan hücreleri ve trombosit seviyeleri.

2. Kemik İliği Biyopsisi:

   • Anormal hücrelerin tespiti için.

3. Genetik Testler:

   • Lösemi ile ilişkili genetik mutasyonların tespiti (örneğin, Philadelphia kromozomu).

4. Görüntüleme Testleri:

   • Röntgen, BT veya MR ile organ büyümesinin değerlendirilmesi.

Lösemi Tedavisi

Tedavi türü löseminin türüne, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlıdır:

1. Kemoterapi:

   • Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır.

2. Hedefe Yönelik Tedavi:

   • Özellikle genetik mutasyonları hedefleyen ilaçlar (örneğin, CML'de kullanılan imatinib).

3. Radyoterapi:

   • Lösemi hücrelerini yok etmek için radyasyon kullanılır.

4. Kemik İliği Nakli:

   • Sağlıklı kök hücrelerin nakli ile kan hücresi üretiminin yeniden başlaması sağlanır.

5. İmmünoterapi:

   • Bağışıklık sistemini güçlendiren tedaviler.

Sonuç

Lösemi, erken tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir. Hastalığın türüne ve ilerleme hızına göre tedavi stratejileri değişiklik gösterir. Eğer lösemi belirtileri fark edilirse, bir hematoloji uzmanına başvurulması önemlidir. Erken müdahale, tedavi başarısını artırabilir ve yaşam kalitesini iyileştirebilir.