KIZAMIK NEDİR

Kızamık, Measles virüsünün (Morbillivirus) neden olduğu, son derece bulaşıcı ve çocukluk çağında sık görülen bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık genellikle döküntü, yüksek ateş, burun akıntısı, öksürük ve gözlerde kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Aşılama programlarının yaygınlaşmasıyla kızamık vakaları azalmış olsa da, hala aşılanmamış kişiler arasında salgınlara neden olabilir.

Kızamığın Özellikleri

1. Bulaşıcıdır:

   • Kızamık, solunum yoluyla, enfekte kişinin öksürmesi, hapşırması veya yakın temasıyla kolayca bulaşır.

2. Döküntülerle Karakterizedir:

   • Tüm vücutta yayılan kırmızı döküntüler hastalığın tipik bir özelliğidir.

3. Çocukları Etkiler:

   • Çocuklarda daha sık görülür, ancak bağışıklığı olmayan yetişkinlerde de görülebilir.

Kızamık Nasıl Bulaşır?

• Hava Yoluyla:

  • Enfekte kişinin öksürük veya hapşırığıyla havaya yayılan damlacıklar yoluyla.

• Doğrudan Temas:

  • Enfekte kişinin burun akıntısı veya tükürüğüyle temas.

• Bulaşıcılık Süresi:

  • İlk belirtilerden 4 gün öncesi ile döküntülerin ortaya çıkmasından 4 gün sonrasına kadar bulaşıcıdır.

Kızamık Belirtileri

Kızamık belirtileri genellikle enfeksiyondan 10-14 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Yüksek Ateş:

  • Genellikle 38°C'nin üzerine çıkar.

• Burun Akıntısı ve Hapşırma:

  • Soğuk algınlığına benzer semptomlar.

• Öksürük:

  • Kuru ve inatçı bir öksürük.

• Gözlerde Kızarıklık ve Sulanma:

  • Konjonktivit benzeri belirtiler.

• Koplik Lekeleri:

  • Yanakların iç kısmında, ağız mukozasında küçük beyaz lekeler (kızamık için tanı koydurucudur).

• Döküntüler:

  • Ateşin başlamasından 2-4 gün sonra ortaya çıkar.

  • Önce yüz ve boyunda başlayan kırmızı lekeler, vücuda ve uzuvlara yayılır.

• Yorgunluk, halsizlik, iştah kaybı.

Kızamığın Tanısı

1. Klinik Bulgular:

   • Karakteristik döküntüler ve Koplik lekeleri ile teşhis konulabilir.

2. Laboratuvar Testleri:

   • Kan testlerinde antikor (IgM ve IgG) düzeylerinin ölçülmesi.

   • PCR testi ile virüs tespiti.

Kızamık Tedavisi

Kızamık için spesifik bir antiviral tedavi yoktur. Tedavi, genellikle semptomların hafifletilmesine ve komplikasyonların önlenmesine yöneliktir.

• Ateş Düşürücüler:

  • Parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir.

• Bol Sıvı Tüketimi:

  • Vücudun sıvı dengesini korumak için önemlidir.

• Dinlenme:

  • Bağışıklık sisteminin hastalıkla mücadele etmesine yardımcı olur.

• Vitamin A Takviyesi:

  • Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklarda komplikasyon riskini azaltır.

• Antibiyotikler:

  • Kızamık sırasında gelişen bakteriyel enfeksiyonlar (ör. orta kulak iltihabı veya zatürre) için kullanılabilir.

• Hastaneye Yatış:

  • Ciddi komplikasyonlar veya bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda gerekebilir.

Kızamığın Komplikasyonları

Kızamık, özellikle zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

1. Orta Kulak İltihabı (Otitis Media):

   • Çocuklarda sık görülen bir komplikasyondur.

2. Zatürre (Pnömoni):

   • En ciddi komplikasyonlardan biridir ve ölüme yol açabilir.

3. Beyin İltihabı (Ensefalit):

   • Nadiren görülen ancak ciddi bir komplikasyondur.

4. İshal ve Dehidrasyon:

   • Özellikle küçük çocuklarda yaygındır.

5. Gebelikte Riskler:

   • Kızamık, düşük, erken doğum veya düşük doğum ağırlığına neden olabilir.

Kızamıktan Korunma

1. Kızamık Aşısı:

   • Kızamık aşısı (MMR aşısı), kızamık, kabakulak ve kızamıkçık enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar.

   • Çocuklara genellikle 1 yaşında ve 4-6 yaş arasında iki doz olarak uygulanır.

   • Aşı, %97'ye kadar koruma sağlar.

2. Bağışıklık Sistemi Güçlendirme:

   • Dengeli beslenme, yeterli uyku ve hijyenik yaşam koşulları bağışıklığı artırabilir.

3. Hasta Kişilerden Uzak Durma:

   • Enfekte kişilerle temasın önlenmesi, bulaşmayı azaltır.

4. Acil Aşı Uygulaması:

   • Aşılanmamış kişiler için enfeksiyondan sonraki ilk 72 saatte aşı yapılması koruyucu olabilir.

Sonuç

Kızamık, önlenebilir bir hastalık olmasına rağmen, aşılanmamış kişilerde hala ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kızamık aşısı, bu hastalıktan korunmanın en etkili yoludur. Kızamık belirtileri fark edildiğinde, komplikasyonların önlenmesi için bir doktora başvurulmalıdır.