KELLİK NEDENLERİ

Kellik (saç dökülmesi), birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Genetik faktörlerden hormonal değişikliklere, yaşam tarzı ve sağlık sorunlarına kadar pek çok etken kellik gelişiminde rol oynar. İşte kellik nedenlerinin detaylı bir açıklaması:

1. Genetik Faktörler

• Aile Geçmişi (Androgenetik Alopesi):

  • Erkek tipi kellik (şakaklardan ve tepe bölgesinden dökülme) ve kadın tipi saç dökülmesi genetik yatkınlıkla ilişkilidir.

  • Genetik olarak, saç kökleri dihidrotestosteron (DHT) hormonuna duyarlı olabilir, bu da saç dökülmesine yol açar.

2. Hormonal Değişiklikler

• Erkeklerde:

  • Testosteronun bir yan ürünü olan dihidrotestosteron (DHT), saç köklerini küçülterek dökülmeye neden olur.

• Kadınlarda:

  • Gebelik, doğum sonrası dönem ve menopoz sırasında östrojen ve progesteron seviyelerindeki değişiklikler saç dökülmesine yol açabilir.

• Tiroid Problemleri:

  • Tiroid bezinin aşırı veya yetersiz çalışması (hipertiroidi veya hipotiroidi) saç dökülmesini tetikleyebilir.

3. Otoimmün Hastalıklar

• Alopecia Areata:

  • Bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırması sonucu saçların yamalar halinde dökülmesine neden olur.

  • İleri vakalarda tüm vücutta saç kaybı görülebilir (Alopecia Universalis).

4. Yaşlanma

• Yaş ilerledikçe saç kökleri doğal olarak zayıflar ve saç büyümesi yavaşlar.

• Saç yoğunluğunda genel bir azalma görülür.

5. Stres ve Psikolojik Faktörler

• Telogen Effluvium:

  • Fiziksel veya duygusal stres, saçların erken dinlenme (telogen) fazına geçmesine neden olarak dökülmeyi artırabilir.

• Ani Travmalar:

  • Ameliyatlar, hastalıklar veya sevilen birinin kaybı gibi olaylar geçici saç dökülmesini tetikleyebilir.

6. Beslenme Eksiklikleri

• Protein Eksikliği:

  • Saçın ana bileşeni olan keratinin üretimi için gerekli proteinlerin eksikliği saç dökülmesine neden olabilir.

• Demir Eksikliği (Anemi):

  • Kırmızı kan hücrelerinin azalması saç köklerinin yeterince beslenememesine yol açar.

• Çinko Eksikliği:

  • Saç büyümesi ve onarımı için gerekli olan çinko eksikliği saç dökülmesini artırabilir.

• Biotin (B7 Vitamini) Eksikliği:

  • Biotin eksikliği saçın incelmesine ve dökülmesine neden olabilir.

7. Tıbbi Durumlar ve Hastalıklar

• Polikistik Over Sendromu (PCOS):

  • Hormon dengesizliği nedeniyle kadınlarda saç dökülmesine yol açabilir.

• Cilt Hastalıkları:

  • Seboreik dermatit, sedef hastalığı veya mantar enfeksiyonları saç derisinde dökülme yapabilir.

• Kanser Tedavileri:

  • Kemoterapi veya radyoterapi saç dökülmesine neden olabilir, ancak bu genellikle geçicidir.

8. İlaç Kullanımı

• Kemoterapi İlaçları:

  • Hızla bölünen hücreleri hedef aldığı için saç köklerini etkiler.

• Kan Sulandırıcılar:

  • Kan akışını düzenleyen ilaçlar saç dökülmesine neden olabilir.

• Antidepresanlar ve Hormon Tedavileri:

  • Bazı antidepresanlar ve doğum kontrol ilaçları saç dökülmesine yol açabilir.

9. Fiziksel ve Kimyasal Zararlar

• Traksiyon Alopesi:

  • Saçların sürekli olarak sıkı bir şekilde gerilmesi (örneğin sıkı örgüler veya at kuyruğu) saç köklerini zayıflatabilir.

• Kimyasal Ürünler:

  • Aşırı saç boyası, düzleştirici veya perma gibi işlemler saç köklerini tahriş edebilir ve dökülmeyi artırabilir.

10. Çevresel Faktörler

• UV Işınları:

  • Güneşe uzun süre maruz kalma saç köklerini zayıflatabilir.

• Hava Kirliliği:

  • Saç derisinde biriken toksinler saç köklerinin sağlığını etkileyebilir.

11. Genetik Olmayan Diğer Nedenler

• Trikotillomani (Saç Yolma Hastalığı):

  • Bireyin kendi saçını çekme veya yolma davranışı nedeniyle kellik oluşabilir.

• Yanıklar ve Yaralar:

  • Kalıcı saç kaybına neden olabilir.

Kellik Türlerine Göre Nedenler

• Erkek Tipi Kellik: Genetik ve hormonlar (DHT) etkili.

• Kadın Tipi Saç Dökülmesi: Hormonlar, stres, genetik ve menopoz etkili.

• Alopecia Areata: Otoimmün bir durum.

• Telogen Effluvium: Stres, travma, hastalık.

Ne Zaman Uzman Yardımı Alınmalı?

• Saç dökülmesi ani başladıysa.

• Saç dökülmesi yamalar halinde oluyorsa.

• Saç derisinde kaşıntı, kızarıklık veya enfeksiyon belirtileri varsa.

• Aşırı miktarda saç kaybı fark ediyorsanız.

Saç dökülmesi ve kellik birçok faktöre bağlı olabilir. Nedeni doğru bir şekilde belirlemek için dermatoloğa başvurmak önemlidir. Erken tanı, tedavinin başarısını artırabilir.