KATARAKT NEDİR

Katarakt, göz merceğinin (lens) saydamlığını kaybederek matlaşması durumudur. Normalde şeffaf olan göz merceği, ışığın retinaya düzgün bir şekilde ulaşmasını sağlar ve net görmeyi mümkün kılar. Katarakt, bu saydamlığı bozarak görme kalitesini düşürür ve bulanık, puslu bir görmeye neden olur.

Kataraktın Özellikleri

• Genellikle yavaş gelişir ve başlangıçta görmeyi ciddi şekilde etkilemeyebilir.

• Çoğunlukla yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar, ancak gençlerde de görülebilir.

• Tedavi edilmezse ciddi görme kaybına yol açabilir.

Kataraktın Belirtileri

1. Bulanık veya puslu görme.

2. Renklerin soluklaşması veya sararması.

3. Işığa duyarlılık (parlak ışıklara karşı hassasiyet).

4. Gece görüşünün bozulması.

5. Çift görme veya gölgeli görme (tek gözde).

6. Işıkların etrafında haleler görme.

7. Okuma veya görme için daha parlak ışığa ihtiyaç duyma.

8. Sık sık gözlük veya kontakt lens numarasının değişmesi.

Katarakt Türleri

1. Nükleer Katarakt:

   • Göz merceğinin merkezinde oluşur.

   • Genellikle yaşlanmayla ilişkilidir.

2. Kortikal Katarakt:

   • Lensin dış kenarlarından başlayarak merkeze doğru ilerler.

   • Işığa duyarlılık ve parlak ışıklarda görme zorluğu ile kendini gösterir.

3. Arka Subkapsüler Katarakt:

   • Lensin arka tarafında oluşur.

   • Genellikle daha hızlı ilerler ve gençlerde veya steroid kullanımı sonrası görülebilir.

4. Doğuştan Katarakt:

   • Bebeklerde doğum sırasında ya da kısa süre sonra görülen katarakt türüdür.

   • Genetik faktörler veya annenin hamilelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkabilir.

Kataraktın Nedenleri

1. Yaşlanma: En yaygın neden.

2. Travma: Göz yaralanmaları lensin yapısını bozabilir.

3. Genetik yatkınlık: Ailede katarakt öyküsü varsa risk artar.

4. Metabolik hastalıklar:

   • Şeker hastalığı (diyabet): Katarakt gelişimini hızlandırabilir.

5. Uzun süreli ilaç kullanımı:

   • Steroidler gibi bazı ilaçlar katarakt riskini artırabilir.

6. Ultraviyole (UV) ışığa maruz kalma: Uzun süre güneş ışığına korunmasız şekilde maruz kalmak.

7. Sigara ve alkol kullanımı: Katarakt oluşum riskini artırır.

8. Doğumsal faktörler: Gebelik sırasında annenin geçirdiği enfeksiyonlar (ör. kızamıkçık).

Kataraktın Tedavisi

Kataraktın tek kesin tedavisi cerrahidir. İlerleyen durumlarda lensin çıkarılıp yapay bir lensle değiştirilmesi gerekebilir.

1. Cerrahi Olmayan Yöntemler (Erken Evrede)

   • Daha güçlü gözlük veya lens kullanımı.

   • Daha parlak aydınlatma ile okuma.

   • Parlamayı azaltıcı güneş gözlükleri.

2. Cerrahi Tedavi

   • Fakoemülsifikasyon (Fako):

     • Ultrason enerjisi kullanılarak lensin parçalanıp çıkarılması.

     • Yerine yapay bir lens (intraoküler lens) takılır.

   • Ekstrakapsüler Katarakt Ekstraksiyonu:

     • Daha ciddi durumlarda lensin tamamı çıkarılır ve yapay bir lens takılır.

Katarakt Ameliyatı Sonrası

• Ameliyat sonrası görme genellikle hızla düzelir.

• Bazı durumlarda gözlük veya kontakt lens gerekebilir.

• Komplikasyon riskini azaltmak için doktor talimatlarına uymak önemlidir.

Katarakt Riskini Azaltma Yolları

• Güneş gözlüğü kullanarak UV ışığından korunmak.

• Sağlıklı bir diyetle antioksidan alımını artırmak (C ve E vitamini).

• Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak.

• Diyabet gibi kronik hastalıkların kontrol altında tutulması.

Eğer görmede belirgin bir azalma yaşıyorsanız, bir göz doktoruna başvurarak katarakt değerlendirmesi yaptırmanız önerilir.