KALP ROMATİZMASI NEDİR

Kalp romatizması, genellikle çocukluk veya gençlik döneminde geçirilen romatizmal ateş hastalığının bir sonucu olarak kalpte meydana gelen iltihaplanma ve hasar durumudur. Bu durum, bağışıklık sisteminin bir enfeksiyon (genellikle A grubu beta hemolitik streptokok) sonrası yanlışlıkla kalp dokularına saldırması sonucu ortaya çıkar. Kalp romatizması, kalbin özellikle kapakçıklarını etkiler ve uzun vadede ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Kalp Romatizmasının Nedenleri

1. Romatizmal Ateş:

   • Boğaz enfeksiyonuna (streptokok farenjiti) bağlı olarak gelişir.

   • Tedavi edilmediğinde vücudun bağışıklık sistemi, streptokok bakterisini hedef alırken kalp dokularına zarar verir.

2. Bağışıklık Sistemi Yanıtı:

   • Enfeksiyona karşı oluşan otoimmün yanıt, kalp kası, kalp zarı ve özellikle kalp kapakçıklarında iltihaba neden olabilir.

Kalp Romatizmasının Türleri

• Mitral Kapak Hastalığı: En sık etkilenen kapak mitral kapaktır. Kapakta daralma (stenoz) veya tam kapanmama (yetmezlik) gelişebilir.

• Aort Kapak Hastalığı: Aort kapağı da etkilenebilir.

• Pankardit: Kalbin tüm tabakalarını etkileyen iltihaplanma.

• Endokardit: Kalbin iç zarının iltihaplanması.

Belirtileri

Kalp romatizması belirtileri genellikle romatizmal ateş sırasında veya sonrasında ortaya çıkar. Belirtiler şunları içerebilir:

• Ateş ve Halsizlik.

• Eklem Ağrıları ve Şişlik:

  • Diz, dirsek gibi büyük eklemlerde geçici iltihaplanma.

• Deri Döküntüleri:

  • Gövde ve ekstremitelerde ortaya çıkan döküntüler.

• Kore (Sinir Sistemi Etkisi):

  • Kontrolsüz kas hareketleri (Sydenham koreası).

• Göğüs Ağrısı ve Çarpıntı:

  • Kalp zarı veya kası iltihaplanmasından kaynaklanabilir.

• Nefes Darlığı:

  • Kalbin kan pompalama yeteneğinin azalması.

• Çarpıntı ve Yorgunluk:

  • Kalbin zayıflaması veya kapak sorunları nedeniyle.

• Ayaklarda ve Bacaklarda Şişlik (Ödem):

  • Kalp yetmezliği gelişmesi durumunda.

• Göğüs Ağrısı:

  • Kalbin dış zarının (perikardit) etkilenmesi sonucu.

Komplikasyonlar

1. Kalp Kapakçık Hasarı:

   • Kapaklarda daralma veya yetmezlik gelişebilir.

2. Kalp Yetmezliği:

   • Zamanla kalbin kan pompalama gücü azalabilir.

3. Atriyal Fibrilasyon:

   • Kalp kapak sorunları nedeniyle düzensiz kalp ritmi oluşabilir.

4. Enfektif Endokardit:

   • Hasarlı kapaklarda enfeksiyon riski artar.

5. Felç:

   • Atriyal fibrilasyon gibi ritim bozuklukları pıhtı oluşumuna yol açabilir.

Tanı Yöntemleri

• Hastalık Öyküsü ve Muayene:

  • Daha önce geçirilen boğaz enfeksiyonu ve romatizmal ateş öyküsü önemli bir ipucudur.

• Kan Testleri:

  • Enfeksiyon ve iltihap belirteçleri (CRP, sedimentasyon, ASO titresi).

• Elektrokardiyogram (EKG):

  • Kalp ritmindeki anormallikleri gösterir.

• Ekokardiyografi:

  • Kalp kapakçıklarındaki hasarı ve kalp fonksiyonlarını değerlendirir.

• Röntgen:

  • Kalpte büyüme veya sıvı birikimini gösterebilir.

Tedavi

Kalp romatizmasının tedavisi, romatizmal ateşin akut dönemi ve uzun vadeli etkilerin yönetilmesine odaklanır.

• Antibiyotikler:

  • Streptokok enfeksiyonunu ortadan kaldırmak için (genellikle penisilin).

• Anti-enflamatuar İlaçlar:

  • Aspirin veya kortikosteroidler iltihabı azaltmak için.

• Kore Tedavisi:

  • Sydenham koreasını hafifletmek için sedatif ilaçlar.

• Penisilin Profilaksisi:

  • Romatizmal ateşin tekrarını önlemek için düzenli penisilin enjeksiyonları.

• Kalp Kapak Hastalığı Tedavisi:

  • Kapaklarda ciddi hasar varsa cerrahi müdahale (kapak tamiri veya değişimi).

• Kalp Yetmezliği Tedavisi:

  • Diüretikler, ACE inhibitörleri ve diğer kalp yetmezliği ilaçları.

Önleme

• Streptokok Enfeksiyonlarının Erken Tedavisi:

  • Boğaz enfeksiyonları zamanında antibiyotikle tedavi edilmelidir.

• Düzenli Kontroller:

  • Romatizmal ateş geçirmiş kişilerde düzenli kalp değerlendirmesi.

• Sağlıklı Yaşam Tarzı:

  • Sigara içmemek, dengeli beslenmek ve stresten uzak durmak kalp sağlığını korur.

Kalp romatizması ciddi bir hastalık olup, erken teşhis ve düzenli tedavi ile komplikasyonlar büyük ölçüde önlenebilir. Eğer romatizmal ateş geçirdiyseniz veya kalple ilgili belirtileriniz varsa, bir kardiyoloji uzmanına başvurmanız önemlidir.