Kalp romatizmasının nedenleri, genellikle geçirilmiş bir enfeksiyon ve buna karşı gelişen bağışıklık sistemi tepkisi ile ilişkilidir. İşte kalp romatizmasının başlıca nedenleri:
Kalp romatizmasının en yaygın nedeni, tedavi edilmemiş veya yetersiz tedavi edilmiş bir A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonu (streptokok farenjiti) sonrası gelişen romatizmal ateştir.
Nasıl Gelişir?
Boğaz enfeksiyonuna neden olan streptokok bakterisi bağışıklık sistemini aktive eder.
Bağışıklık sistemi, enfeksiyonla savaşırken yanlışlıkla kalp kasına, kalp zarına ve özellikle kalp kapakçıklarına saldırır.
Bu saldırı, kalpte iltihaplanmaya ve hasara yol açar.
Otoimmün Yanıt:
Vücudun bağışıklık sistemi, streptokok bakterisinin proteinlerine karşı antikor üretir.
Ancak bu antikorlar, kalbin dokularındaki benzer proteinlere de saldırır (moleküler taklit mekanizması).
Bu durum kalpte iltihaplanma ve hasara neden olur.
Tekrarlayan Boğaz Enfeksiyonları:
Özellikle yetersiz tedavi edilen veya sık sık tekrar eden streptokok enfeksiyonları riski artırır.
Tedavi Eksikliği:
Streptokok enfeksiyonu sonrası antibiyotik tedavisi yapılmadığında romatizmal ateş ve kalp romatizması gelişme olasılığı artar.
Ailevi Eğilim:
Bazı kişilerde genetik yatkınlık nedeniyle romatizmal ateşe karşı bağışıklık sistemi aşırı tepki verebilir.
HLA Genetik Faktörleri:
Belirli genetik yapıların (HLA genleri) bu tür otoimmün hastalıklar için riski artırdığı düşünülmektedir.
Yetersiz Sağlık Hizmetleri:
Gelişmekte olan ülkelerde streptokok enfeksiyonlarının tedavi edilmemesi daha yaygındır.
Kalabalık Yaşam Alanları:
Streptokok bakterisi, insan temasıyla kolayca yayılır. Kalabalık ve hijyenik olmayan koşullar enfeksiyon riskini artırır.
Düşük Sosyoekonomik Düzey:
Yetersiz beslenme ve hijyen koşulları, bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara karşı savunmasızlık oluşturabilir.
Kronik Hastalıklar:
Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler (örneğin, diyabet, HIV) streptokok enfeksiyonlarına daha yatkındır.
Stres ve Yorgunluk:
Aşırı stres ve yetersiz uyku bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırabilir.
Yaş Faktörü:
Romatizmal ateş ve buna bağlı kalp romatizması genellikle 5-15 yaş arasındaki çocuklarda görülür.
Bağışıklık Sistemi Gelişimi:
Çocukluk döneminde bağışıklık sistemi tam olarak olgunlaşmadığından bu yaş grubu daha savunmasızdır.
Neden | Açıklama |
Streptokok Enfeksiyonu | Romatizmal ateşe yol açar ve bağışıklık sistemi kalp dokularına saldırır. |
Bağışıklık Sisteminin Aşırı Tepkisi | Moleküler taklit mekanizması ile kalp dokuları zarar görür. |
Tedavi Eksikliği | Yetersiz veya gecikmiş tedavi durumunda enfeksiyon ilerleyebilir. |
Genetik Yatkınlık | Bazı genetik faktörler romatizmal ateş riskini artırır. |
Çevresel Faktörler | Kalabalık ve hijyenik olmayan koşullar enfeksiyon yayılımını kolaylaştırır. |
Streptokok Enfeksiyonlarının Tedavisi:
Boğaz enfeksiyonları erken dönemde antibiyotiklerle tedavi edilmelidir.
Düzenli Sağlık Kontrolleri:
Romatizmal ateş öyküsü olan kişiler düzenli olarak kalp muayenesi yaptırmalıdır.
Hijyen ve Sağlık Koşullarının İyileştirilmesi:
Kalabalık yaşam alanlarında hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek:
Dengeli beslenme, düzenli uyku ve stresten kaçınma ile bağışıklık sistemini desteklemek önemlidir.
Kalp romatizması, erken teşhis ve tedaviyle kontrol altına alınabilir. Eğer sık sık boğaz enfeksiyonu geçiriyorsanız veya romatizmal ateş belirtileri fark ederseniz bir doktora başvurmanız önemlidir.