Kalın bağırsak iltihabı, tıbbi adıyla kolit, kalın bağırsağın (kolonun) iltihaplanması durumudur. Bu durum, enfeksiyon, bağışıklık sistemi bozuklukları veya başka bir altta yatan neden nedeniyle oluşabilir. Kolit, hafif bir rahatsızlıktan ciddi komplikasyonlara kadar farklı derecelerde olabilir.
Kolit, nedenine bağlı olarak çeşitli türlere ayrılır:
1. Enfeksiyöz KolitNeden: Bakteri, virüs veya parazit gibi enfeksiyonlar.
Örnekler:
Salmonella, Shigella, Campylobacter enfeksiyonları.
Clostridioides difficile (C. difficile) enfeksiyonu.
Crohn Hastalığı: Sindirim kanalının herhangi bir bölümünü etkileyebilir, ancak sıklıkla kalın bağırsakta görülür.
Ülseratif Kolit: Sadece kalın bağırsakta ve rektumda iltihaplanma ve ülserlere neden olur.
Neden: Kalın bağırsaktaki kan akışının azalması.
Risk Faktörleri: Damar tıkanıklıkları, ateroskleroz.
Neden: Bağışıklık sistemi tepkisi.
Alt Türler:
Lenfositik Kolit.
Kollajenöz Kolit.
Neden: Genellikle bebeklerde süt veya besin alerjileri.
Belirti: Kanlı mukuslu dışkı, kolik ağrılar.
Neden: Kanser tedavisinde radyasyonun etkisiyle bağırsakların iltihaplanması.
Enfeksiyonlar: Bakteriler, virüsler veya parazitler.
Otoimmün Hastalıklar: Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla bağırsaklara saldırması.
Dolaşım Problemleri: Yetersiz kan akışı (iskemik kolit).
Beslenme Faktörleri: Gıda alerjileri veya intoleransları.
Stres: Sindirim sistemi üzerinde etkili olabilir.
İlaçlar: NSAID’ler, antibiyotikler ve radyasyon tedavisi.
Karın Ağrısı: Özellikle alt karın bölgesinde.
İshal: Kanlı veya mukuslu dışkı.
Kabızlık: Bazı durumlarda görülebilir.
Şişkinlik ve Gaz:
Bağırsakların iltihaplanması sonucu.
Halsizlik ve Yorgunluk:
Kronik inflamasyon veya sıvı kaybı nedeniyle.
Kilo Kaybı: Özellikle uzun süreli vakalarda.
Ateş: Enfeksiyonlu durumlarda.
Bulantı ve Kusma: Bazı şiddetli vakalarda.
Bağırsak Delinmesi: Şiddetli iltihaplanma sonucunda bağırsakta delik oluşabilir.
Toksik Megakolon: Kalın bağırsağın ciddi şekilde genişlemesi.
Dehidrasyon ve Elektrolit Dengesizlikleri: İshal nedeniyle.
Kolon Kanseri Riski: Uzun süreli iltihaplanma kolon kanseri riskini artırabilir.
Aşağıdaki belirtiler varsa bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır:
Kanlı dışkı.
Şiddetli karın ağrısı veya kramplar.
Yüksek ateş.
Hızlı kilo kaybı.
Uzun süreli ishal veya kabızlık.
Kalın bağırsak iltihabı, nedenine bağlı olarak tedavi edilebilir ve kontrol altına alınabilir. Belirtiler devam ederse veya kötüleşirse bir gastroenteroloji uzmanına danışmak önemlidir.