KABAKULAK NEDENLERİ

Kabakulak, bir kişinin kabakulak virüsü (paramyxovirus) ile enfekte olması sonucu ortaya çıkar. Bu enfeksiyon, genellikle tükürük bezlerini etkileyerek şişlik ve ağrıya neden olur. Kabakulağın nedenleri, virüsün bulaşma yolları ve kişinin bağışıklık durumuna bağlı olarak şekillenir.

Kabakulak Nedenleri

• Kabakulak, yalnızca kabakulak virüsünün neden olduğu bir viral enfeksiyondur.

• Virüs, enfekte kişilerin solunum yollarından ve tükürüğünden yayılan damlacıklar yoluyla bulaşır.

• Solunum Yolu Damlacıkları:

  • Öksürme, hapşırma veya konuşma sırasında havaya yayılan damlacıklarla.

• Doğrudan Temas:

  • Enfekte kişinin tükürüğüyle temas eden eller veya nesneler yoluyla.

  • Ortak kullanılan bardak, çatal, havlu gibi eşyalar.

• Kirli Yüzeyler:

  • Virüs bulaşmış yüzeylere dokunduktan sonra ağız, burun veya gözlere temas edilmesiyle.

• Daha önce kabakulak geçirmemiş veya kabakulak aşısı olmamış kişiler virüse karşı bağışıklık geliştirmemiştir ve enfekte olma riski taşır.

• Aşılanmamış Kişiler:

  • MMR (Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık) aşısı olmayan bireyler kabakulak geçirme riski altındadır.

• Yetersiz Aşılama:

  • Aşının yalnızca bir dozu yapılmış veya eksik aşı uygulaması durumunda.

• Kabakulak, özellikle çocuklar arasında hızla yayılabilir. Okullar, kreşler veya askeri kışlalar gibi kalabalık ortamlarda virüsün bulaşma riski yüksektir.

• Kabakulak enfeksiyonları genellikle sonbahar ve kış aylarında daha yaygındır.

• Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde (örneğin, kronik hastalıklar veya bağışıklık baskılayıcı tedaviler nedeniyle) kabakulak virüsüne yakalanma riski artar.

• Kabakulak genellikle bir kez geçirildikten sonra bağışıklık kazanılır. Daha önce kabakulak geçirmemiş bireyler enfekte olmaya açıktır.

• Çocukluk döneminde kabakulak geçirmemiş veya aşılanmamış yetişkinlerde enfeksiyon görülme olasılığı vardır ve genellikle daha ciddi seyreder.

Kabakulak Risk Faktörleri

• Çocukluk Çağı: 5-9 yaş arası çocuklarda daha yaygındır.

• Aşı Olmama: MMR aşısı olmamış bireyler.

• Kalabalık Ortamlar: Okullar, toplu taşıma araçları veya sık temas edilen yerler.

• Bağışıklık Sistemini Baskılayan Durumlar: Kanser tedavisi gören veya bağışıklık sistemi hastalıkları olan kişiler.

Önleyici Tedbirler

• Aşılanma: MMR aşısı kabakulaktan korunmanın en etkili yoludur.

• Hijyen Kuralları:

  • Ellerin sık sık yıkanması.

  • Kişisel eşyaların paylaşılmaması.

• Hasta Kişilerle Temastan Kaçınma:

  • Enfekte bireylerin izole edilmesi.

Not: Kabakulak oldukça bulaşıcı bir hastalıktır ve özellikle aşılanmamış bireyler arasında hızla yayılabilir. Aşılama programlarının uygulanması, kabakulağın yayılmasını önlemede kritik öneme sahiptir.