İDRAR TUTAMAMA NEDİR

İdrar tutamama, tıbbi adıyla inkontinans, kişinin idrarını kontrol edememesi veya istemsiz olarak idrar kaçırması durumudur. Bu durum hafif bir sızıntıdan mesanenin tamamen boşalmasına kadar değişebilir ve genellikle yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

İdrar Tutamamanın Türleri

1. Stres Tipi İdrar Kaçırma (Stres İnkontinans):

   • Öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma gibi karın içi basıncını artıran durumlarda idrar kaçağı oluşur.

   • Genellikle pelvik taban kaslarının zayıflamasıyla ilişkilidir.

   • Kadınlarda daha yaygındır, özellikle doğum sonrası veya menopozda.

2. Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma (Urgency İnkontinans):

   • Ani ve güçlü bir idrar yapma isteği ile birlikte idrar kaçırma.

   • Genellikle aşırı aktif mesane veya mesane kaslarının kontrolsüz kasılması nedeniyle oluşur.

   • Nörolojik hastalıklar, diyabet veya idrar yolu enfeksiyonu ile ilişkili olabilir.

3. Taşma Tipi İdrar Kaçırma (Overflow İnkontinans):

   • Mesanenin tamamen boşalamaması nedeniyle idrarın damla damla sızması.

   • Genellikle mesane tıkanıklıkları, prostat büyümesi veya nörolojik problemlerle ilişkilidir.

4. Fonksiyonel İnkontinans:

   • Fiziksel veya zihinsel engeller nedeniyle tuvalete zamanında ulaşamama sonucu idrar kaçırma.

   • Örneğin, demans veya hareket kısıtlılığı durumlarında görülür.

5. Mikst İnkontinans:

   • Birden fazla tipte inkontinansın bir arada görülmesi.

   • Genellikle stres ve sıkışma tipi birlikte görülür.

İdrar Tutamamanın Nedenleri

• Pelvik Taban Kaslarının Zayıflaması:

  • Doğum, menopoz, yaşlanma veya obezite nedeniyle pelvik kaslar zayıflayabilir.

• Mesane Kaslarının Aşırı Aktivitesi:

  • Aşırı aktif mesane sıkışma tipi inkontinansa yol açabilir.

• Hormonal Değişiklikler:

  • Menopoz sonrası östrojen seviyelerindeki düşüş, idrar yolu dokularının zayıflamasına neden olabilir.

• Prostat Sorunları:

  • Erkeklerde prostat büyümesi mesanenin tam boşalamamasına yol açabilir.

• Nörolojik Hastalıklar:

  • İnme, Parkinson hastalığı, multipl skleroz gibi durumlar mesane kontrolünü etkileyebilir.

• İdrar Yolu Enfeksiyonları:

  • Geçici olarak mesane kontrolünü bozabilir.

• Kronik Hastalıklar:

  • Diyabet, kronik öksürük (KOAH) veya kabızlık gibi durumlar mesane fonksiyonlarını etkileyebilir.

Belirtiler

• İdrar kaçırma (hafif damlama veya yoğun sızıntı).

• Ani ve sık idrara çıkma isteği.

• Tuvalete yetişememe.

• Gece sık idrara çıkma (noktüri).

• İdrarın tamamen boşalmadığı hissi.

Risk Faktörleri

• Kadın olmak (pelvik yapı farkları ve doğum nedeniyle).

• Yaşlanma.

• Gebelik ve normal doğum.

• Fazla kilo (obezite).

• Aile öyküsü.

• Kronik hastalıklar (diyabet, nörolojik hastalıklar).

• Sigara kullanımı.

Tedavi Yöntemleri

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• İdeal kiloya ulaşma.

• Sıvı alımını düzenleme (kafein ve alkol tüketimini sınırlama).

• Sigara kullanımını bırakma.

2. Pelvik Taban Kas Egzersizleri (Kegel Egzersizleri):

• Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler stres tipi inkontinansta oldukça etkilidir.

3. Mesane Eğitimi:

• İdrar yapma aralıklarını düzenleyerek mesane kapasitesini artırma.

4. İlaç Tedavisi:

• Antikolinerjikler: Mesane kaslarının aşırı aktivitesini azaltır.

• Beta-3 Adrenerjik Agonistler: Mesane kaslarını gevşetir.

• Topikal Östrojen: Menopoz sonrası kadınlarda kullanılabilir.

5. Cihazlar ve Destekler:

• Vajinal Peser: Pelvik organları desteklemek için kullanılır.

• Üretral Tampon: İdrar kaçışını önlemek için kullanılabilir.

6. Cerrahi Müdahaleler:

• Askı Ameliyatı: Üretrayı desteklemek için yapılır.

• Mesane Botoksu: Aşırı aktif mesane durumunda kasları gevşetmek için uygulanır.

• Yapay Sfinkter: Özellikle erkeklerde taşma tipi inkontinans için uygulanır.

7. Alternatif Tedaviler:

• Akupunktur veya fizyoterapi destekleyici tedavi olarak kullanılabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

• İdrar kaçırma günlük yaşamınızı etkiliyorsa.

• Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsanız.

• Ani ve şiddetli idrar kaçırma belirtileri varsa.

İdrar tutamama sorunu kişiye özel bir planla tedavi edilebilir. Bu nedenle, detaylı bir değerlendirme için bir doktora başvurmanız önerilir.