HAZIMSIZLIK NEDENLERİ

Hazımsızlık (dispepsi), genellikle yemek yedikten sonra hissedilen rahatsızlık, şişkinlik, mide bulantısı veya üst karın bölgesindeki ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durumun ortaya çıkmasına birçok farklı neden sebep olabilir. İşte hazımsızlığın başlıca nedenleri:

1. Yemek ve Beslenme Alışkanlıkları

 Hızlı Yemek Yeme: Yiyeceklerin yeterince çiğnenmeden hızlıca tüketilmesi, sindirimi zorlaştırır.

 Aşırı Yemek Yemek: Mide kapasitesinin üzerinde yemek tüketmek, mideyi zorlayarak hazımsızlığa yol açabilir.

 Ağır ve Yağlı Yiyecekler: Yağ oranı yüksek yemekler, sindirimi yavaşlatır.

 Baharatlı Yiyecekler: Baharatlar mide asidini artırarak rahatsızlık yaratabilir.

 Kafein, Alkol ve Gazlı İçecekler: Bunlar mideyi tahriş edebilir ve hazımsızlığa neden olabilir.

2. Sindirim Sistemi Hastalıkları

 Gastrit: Mide zarının iltihaplanması.

 Reflü (GERD): Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması, göğüste yanma ve hazımsızlık hissine yol açabilir.

 Peptik Ülser: Mide veya oniki parmak bağırsağında oluşan yaralar.

 Safra Kesesi Taşları: Safra akışını engelleyerek hazımsızlık yaratabilir.

 Helicobacter pylori Enfeksiyonu: Bu bakteri, mide zarında enfeksiyona yol açarak gastrit ve ülser gibi sorunlara neden olabilir.

 Pankreatit: Pankreasın iltihaplanması, sindirim enzimlerinin yetersiz salınımına neden olabilir.

3. Stres ve Psikolojik Faktörler

 Stres: Sinir sistemi ile sindirim sistemi arasında doğrudan bir bağlantı vardır. Stres ve anksiyete hazımsızlık belirtilerini kötüleştirebilir.

 Depresyon: Sindirimi etkileyen hormonal değişikliklere yol açabilir.

4. İlaç Kullanımı

 Ağrı Kesiciler (NSAID): İbuprofen ve aspirin gibi ilaçlar mide zarını tahriş edebilir.

 Antibiyotikler: Sindirim sistemi dengesini bozabilir.

 Demir ve Potasyum Takviyeleri: Bu takviyeler midede tahrişe neden olabilir.

5. Diğer Sağlık Sorunları

 Besin İntoleransı: Laktoz veya gluten gibi maddelere karşı hassasiyet, şişkinlik ve hazımsızlığa yol açabilir.

 İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): Sindirim sistemi işlev bozukluğu nedeniyle hazımsızlık görülebilir.

 Şeker Hastalığı (Diyabet): Diyabet, gastropareziye (midenin yavaş boşalması) neden olabilir.

 Tiroid Hastalıkları: Hipotiroidizm, metabolizmayı yavaşlatarak hazımsızlık yaratabilir.

6. Gebelik

 Özellikle hamileliğin ilerleyen dönemlerinde rahmin mideye baskı yapması nedeniyle hazımsızlık görülebilir.

 Gebelik hormonları, mide kaslarını gevşeterek reflü ve şişkinliğe yol açabilir.

7. Yaşam Tarzı Faktörleri

 Sigara İçmek: Mide asidini artırabilir ve mide zarını tahriş edebilir.

 Yetersiz Fiziksel Aktivite: Hareket eksikliği sindirimi yavaşlatabilir.

 Yemekten Hemen Sonra Yatmak: Sindirim sürecini olumsuz etkiler ve hazımsızlığa neden olabilir.

8. Yaşlanma

Yaşlandıkça mide asidi üretimi azalabilir, bu da hazımsızlığa yol açabilir. Ayrıca yaşlılarda sindirimi destekleyen kasların hareketliliği azalabilir.

9. Besin Zehirlenmesi

Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar nedeniyle sindirim sistemi etkilenebilir ve hazımsızlık görülebilir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Hazımsızlık genellikle basit nedenlerle ortaya çıksa da, aşağıdaki durumlarda doktora başvurmalısınız:

 Hazımsızlık 4 haftadan uzun sürüyorsa.

 Şiddetli karın ağrısı, kilo kaybı veya yutma güçlüğü eşlik ediyorsa.

 Dışkıda kan veya siyah dışkı varsa.

 Mide bulantısı ve kusma uzun süre devam ediyorsa.

Hazımsızlık nedenini belirlemek, uygun tedavi için önemlidir. Basit yaşam tarzı değişiklikleri ve gerekirse ilaç kullanımı ile hazımsızlık büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.