Havale (nöbet) belirtileri, beyindeki elektriksel aktivitenin türüne, beynin hangi bölümünün etkilendiğine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. Havale belirtileri genellikle bilinç değişiklikleri, istemsiz kas hareketleri ve davranışsal anormallikler şeklinde ortaya çıkar.
Havale Belirtileri
1. Bilinç Değişiklikleri
Bilinç Kaybı: Havale sırasında kişi bilincini tamamen kaybedebilir.
Kısa Süreli Dalma: Özellikle absans nöbetlerde (küçük nöbet), kişi birkaç saniye donup kalabilir ve çevreye tepki vermez.
Bilinç Bulanıklığı: Havale geçiren kişi çevreye yanıt veremez veya duruma uygun davranamaz.
2. Fiziksel Belirtiler
İstem Dışı Kas Kasılmaları: Vücudun bir bölgesinde (örneğin bir kol veya bacakta) veya tüm vücutta görülebilir.
Tonik-Klonik Kasılmalar: Kasların sertleşmesi (tonik faz) ve ardından ritmik kasılma (klonik faz).
Vücutta Sertleşme: Kasların ani şekilde gerilmesi.
Kontrolsüz Düşme: Bilinç kaybı veya kas zayıflığı nedeniyle ani düşme.
Ağızdan Köpük Gelmesi: Tonik-klonik nöbetlerde sık görülür.
Diş Gıcırdatma: Bazı kişilerde havale sırasında diş sıkma veya gıcırdatma olabilir.
Titreme veya Seğirme: Ellerde, bacaklarda veya yüz kaslarında ritmik hareketler.
3. Solunum Belirtileri
Solunum Durdurması: Havale sırasında kişi geçici olarak nefes almayı durdurabilir.
Solunum Zorluğu: Havanın zor alınması veya düzensiz nefes alma.
Morarma (Siyanoz): Solunum eksikliği nedeniyle dudaklarda veya yüzde mavi renk oluşabilir.
4. Göz ve Yüz Belirtileri
Gözlerin Sabitlenmesi: Gözlerin bir noktaya sabitlenmesi veya yukarı doğru kayması.
Göz Kırpışmaları: Gözlerde hızlı hareket veya seğirme.
Yüzde Kasılma veya Seğirme: Yüz kaslarında istemsiz hareketler.
5. Davranışsal Belirtiler
Tekrarlayan Hareketler: Ağza bir şey götürme, elleri ovuşturma veya tekrarlayan diğer istemsiz hareketler.
Anlamsızca Yürüme: Kişi bilinçsizce dolaşabilir.
Korku veya Anksiyete: Havale öncesinde veya sırasında nedensiz korku hissi.
6. Duyusal Belirtiler
Aura (Havalenin Habercisi): Bazı kişiler havale öncesinde şu belirtileri hissedebilir:
Görsel değişiklikler (parlayan ışıklar veya bulanık görme).
Kulaklarda çınlama veya duyusal halüsinasyonlar.
Karıncalanma veya elektrik çarpması hissi.
Ani mide bulantısı veya garip bir his.
7. Havale Sonrası Belirtiler (Postiktal Dönem)
Havale bittikten sonra kişi yorgunluk, bilinç bulanıklığı ve diğer belirtiler yaşayabilir:
Aşırı Yorgunluk: Kişi havale sonrasında derin uyuma isteği duyabilir.
Baş Ağrısı: Özellikle tonik-klonik nöbetlerden sonra sık görülür.
Kas Ağrısı: Kasılmalardan kaynaklanan ağrılar veya sertlik.
Zihinsel Bulanıklık: Olayları hatırlayamama veya çevreye karşı tepkisizlik.
Çocuklarda Havale Belirtileri
Yüksek Ateşe Bağlı Nöbet (Febril Nöbet):
Çocukta kısa süreli bilinç kaybı ve kasılma.
Gözlerde sabit bakış.
Nöbet sonrası uyku hali.
Dalma (Absans Nöbet):
Çocuğun birkaç saniye sabit bakması ve çevreye tepki vermemesi.
Acil Durum Belirtileri
Aşağıdaki belirtiler varsa acil tıbbi yardım gereklidir:
Nöbet 5 dakikadan uzun sürüyorsa.
Kişi nöbet sonrası bilincine geri dönmüyorsa.
Nöbet sırasında ciddi yaralanma, başını vurma veya düşme olduysa.
Arka arkaya nöbetler görülüyorsa (status epileptikus).
İlk kez havale geçiriliyorsa.
Havale belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Eğer havale geçirdiğinizden şüpheleniyorsanız veya bu tür belirtilerle karşılaşırsanız, detaylı bir değerlendirme için bir nörolog ile görüşmeniz önemlidir.