FİSTÜL NEDENLERİ

Fistül, genellikle enfeksiyon, inflamasyon veya travma sonucu gelişen anormal bir kanaldır. Fistüller, vücudun farklı bölgelerinde farklı nedenlerle oluşabilir. Aşağıda fistül oluşumunun temel nedenleri detaylandırılmıştır.

Fistülün Başlıca Nedenleri

1. Enfeksiyonlar

 Apseler:

 Apseler (iltihap dolu şişlikler) çevredeki dokulara yayılabilir ve fistül oluşumuna yol açabilir.

 Örnek: Perianal fistüller genellikle anal apselerin bir komplikasyonudur.

 Bakteriyel Enfeksiyonlar:

 Özellikle bağırsağı etkileyen enfeksiyonlar, bağırsak ve diğer dokular arasında anormal kanallar oluşturabilir.

2. Enflamatuar Hastalıklar

 Crohn Hastalığı:

 İnflamatuar bağırsak hastalığıdır ve bağırsak duvarında hasara neden olarak fistül oluşumuna yol açabilir.

 Rektum, vajina veya cilt arasında fistüller yaygın olabilir.

 Ülseratif Kolit:

 Kolonu etkileyen inflamatuar süreç, rektal fistüller gibi komplikasyonlara neden olabilir.

3. Travma

 Cerrahi Müdahaleler:

 Cerrahi işlemler sırasında dokuların hasar görmesi veya düzgün iyileşmemesi, fistül oluşumuna neden olabilir.

 Örnek: Bağırsak ameliyatları sonrası enterokutanöz fistül oluşumu.

 Fiziksel Yaralanmalar:

 Dokulara ciddi zarar veren kazalar veya travmalar fistül oluşumunu tetikleyebilir.

4. Doğumsal Anomaliler

 Bazı bireylerde doğuştan gelen anatomik anomaliler, fistül gelişimine neden olabilir.

 Örnek: Rektovajinal fistül veya trakeoözofageal fistül.

5. Kanser ve Tümörler

 Kanserli Doku:

 Özellikle bağırsak, rektum, mesane veya vajinada bulunan tümörler çevredeki dokuları etkileyerek fistül oluşumuna yol açabilir.

 Kanser Tedavisi:

 Radyoterapi gibi kanser tedavileri dokularda zayıflığa neden olarak fistül gelişimine yol açabilir.

6. Radyoterapi

 Kanser tedavisi sırasında uygulanan radyoterapi, çevredeki dokulara zarar verebilir.

 Fistül gelişimi özellikle pelvik bölgede yaygındır.

7. Kronik Hastalıklar

 Divertikülit:

 Kalın bağırsakta küçük keselerin iltihaplanması, bağırsak ile cilt veya diğer organlar arasında fistül oluşumuna yol açabilir.

 Tuberküloz:

 Lenf düğümlerini etkileyen bu enfeksiyon, fistüllerin gelişmesine neden olabilir.

8. Bağışıklık Sistemi Sorunları

 HIV/AIDS:

 Zayıf bağışıklık sistemi enfeksiyonların kolayca yayılmasına ve fistül oluşumuna neden olabilir.

 Otoimmün Hastalıklar:

 Bağışıklık sistemi kaynaklı inflamasyon süreçleri fistül oluşumuna zemin hazırlayabilir.

9. Doğum Komplikasyonları

 Zor veya travmatik doğumlar, vajina ile rektum arasında (rektovajinal fistül) bağlantı oluşmasına neden olabilir.

10. Genetik Yatkınlık

 Aile öyküsü olan bireylerde inflamatuar bağırsak hastalıkları ve diğer fistül oluşumuna yatkınlık artırabilir.

Fistül Oluşumuna Katkıda Bulunan Faktörler

 Hareketsizlik:

 Kan dolaşımının azalması, enfeksiyonların yayılmasını kolaylaştırabilir.

 Sigara ve Alkol Kullanımı:

 Doku iyileşmesini olumsuz etkileyerek fistül riskini artırır.

 Kötü Beslenme:

 Bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara karşı direnci azaltır.

En Sık Fistül Oluşan Bölgeler ve Örnek Nedenler

 Anüs ve Çevresi (Perianal Fistül):

 Anal apseler, Crohn hastalığı.

 Bağırsak (Enterik Fistül):

 Cerrahi sonrası komplikasyonlar, Crohn hastalığı.

 Rektum ve Vajina (Rektovajinal Fistül):

 Doğum yaralanmaları, kanser.

 Yemek ve Solunum Borusu (Trakeoözofageal Fistül):

 Doğuştan gelen anormallikler, cerrahi komplikasyonlar.

Fistüller, erken teşhis edilip tedavi edilmediğinde ciddi enfeksiyonlara ve komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle fistül belirtileri fark edildiğinde hemen bir doktora başvurmak önemlidir. Tedavi edilmediğinde fistül kronikleşebilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.