Felç (inme veya paralizi) belirtileri, felcin türüne, nedenine ve etkilenen sinir sisteminin bölgesine bağlı olarak değişir. Belirtiler genellikle ani başlar ve hızla ilerler. İşte felcin yaygın belirtileri:
1. Genel Felç Belirtileri
Hareket Kaybı veya Kas Zayıflığı:
Bir vücut bölgesinde veya tüm vücutta kas hareketlerinin kısmi veya tam kaybı.
Genellikle yüz, kol veya bacaklarda olur ve çoğunlukla vücudun bir tarafını etkiler (hemipleji).
Hissizlik veya Karıncalanma:
Etkilenen bölgede hissizlik veya iğne batması hissi.
Konuşma ve Anlama Zorlukları:
Kelimeleri bulamama, konuşmada güçlük veya konuşulanları anlamada zorluk (afazi).
Yüzde Asimetri:
Yüzün bir tarafında sarkma veya hareket kaybı.
Görme Problemleri:
Bir veya iki gözde görme kaybı, bulanık görme veya çift görme.
Denge ve Koordinasyon Sorunları:
Yürüyememe, dengesizlik veya el-göz koordinasyonunda sorunlar.
2. Ani Başlayan İnme Belirtileri
Felç belirtileri genellikle ani ve hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Bu belirtiler inmenin tipine göre farklılık gösterebilir:
İskemik İnme (Tıkanma):
Ani kas zayıflığı veya felç.
Konuşma bozukluğu veya konuşulanları anlamada zorluk.
Tek taraflı yüz, kol veya bacak uyuşması.
Hemorajik İnme (Kanama):
Ani ve şiddetli baş ağrısı.
Bilinç kaybı.
Kusma veya mide bulantısı.
Boyun sertliği.
Geçici İskemik Atak (Mini İnme):
Belirtiler inme ile aynıdır ancak birkaç dakika ila birkaç saat içinde kendiliğinden geçer.
Kalıcı hasar bırakmaz ancak ciddi bir inmenin habercisi olabilir.
3. Özel Durumlara Göre Belirtiler
Beyinle İlgili Felç Belirtileri:
Hafıza kaybı veya kafa karışıklığı.
Kişilik değişiklikleri.
Nöbetler.
Omurilikle İlgili Felç Belirtileri:
Belden aşağıda hareket kaybı (parapleji).
Kollar ve bacaklarda tam hareket kaybı (tetrapleji).
İdrar ve dışkı kontrolünün kaybı.
Yüz Felci (Fasiyal Paralizi):
Yüz kaslarının bir tarafında hareketsizlik.
Göz kapaklarını kapatma zorluğu.
Dudaklarda sarkma.
4. Sistemik Belirtiler
Baş Dönmesi:
Ani başlayan baş dönmesi ve dengesizlik.
Yorgunluk:
Genel bir enerji kaybı ve halsizlik.
Çarpıntı ve Nefes Darlığı:
Kalp ve dolaşım sisteminin etkilenmesine bağlı.
5. Psikolojik Belirtiler
Kaygı ve Depresyon:
Felç geçiren kişilerde sıklıkla görülen psikolojik etkiler.
Odaklanma ve Konsantrasyon Kaybı:
Zihinsel yeteneklerde azalma.
Hızlı Müdahale için BELİRTEÇ (FAST)
Felç belirtilerini hızlıca tanımlamak için FAST kuralı kullanılabilir:
F (Face - Yüz): Yüzün bir tarafında sarkma veya asimetri var mı? Kişiye gülümsemesini söyleyin.
A (Arms - Kollar): Her iki kolunu kaldırmasını isteyin. Bir kol aşağı düşüyor mu?
S (Speech - Konuşma): Kişi konuşurken zorlanıyor mu, kelimeleri doğru söyleyemiyor mu?
T (Time - Zaman): Belirtiler fark edildiği anda derhal tıbbi yardım alın.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Felç belirtileri aniden ortaya çıkar ve hızla kötüleşebilir. Aşağıdaki durumlarda acil tıbbi yardım alınmalıdır:
Ani yüz, kol veya bacak güçsüzlüğü.
Konuşma veya anlama güçlüğü.
Ani görme kaybı.
Şiddetli baş ağrısı ve bilinç kaybı.
Felç, erken müdahale ile ciddi komplikasyonlardan korunabilir. Belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden acil tıbbi yardım almak hayati önem taşır.