Fazla terleme, tıbbi olarak hiperhidroz olarak adlandırılan bir durumdur. Normalden daha fazla ter üretimi ile karakterizedir ve genellikle vücudun termoregülasyon (ısı dengesini sağlama) ihtiyacının ötesinde bir durumdur. Fazla terleme, sosyal, psikolojik ve fiziksel rahatsızlıklara yol açabilir.
Fazla Terlemenin Türleri
1. Primer (Birincil) Hiperhidroz
Sebebi bilinmeyen, genellikle genetik bir yatkınlıkla ortaya çıkan bir durumdur.
Vücudun belli bölgelerinde (el, ayak, koltuk altı, yüz gibi) aşırı terleme görülür.
Genellikle ergenlik veya genç yetişkinlik döneminde başlar.
Belirli bir hastalıkla ilişkili değildir.
2. Sekonder (İkincil) Hiperhidroz
Altta yatan bir sağlık sorunu veya ilaç kullanımı nedeniyle gelişir.
Genellikle vücudun geniş bir alanını etkiler.
Her yaşta başlayabilir.
Fazla Terlemenin Nedenleri
Primer Hiperhidroz Nedenleri
Sinir sisteminin ter bezlerini aşırı uyarılması.
Genetik faktörler (aile geçmişi olanlarda daha yaygındır).
Sekonder Hiperhidroz Nedenleri
Hormonal Değişiklikler:
Menopoz, hamilelik, tiroit hastalıkları (hipertiroidi).
Kronik Hastalıklar:
Diyabet, obezite, Parkinson hastalığı, bazı kanser türleri.
İlaçlar:
Antidepresanlar, ağrı kesiciler, hormonal ilaçlar.
Enfeksiyonlar:
Tüberküloz, HIV gibi kronik enfeksiyonlar.
Diğer Faktörler:
Stres, anksiyete, sıcak hava, baharatlı yiyecekler.
Fazla Terlemenin Belirtileri
Normalden daha fazla terleme (hava sıcaklığı veya fiziksel aktiviteden bağımsız).
Genellikle simetrik terleme (örneğin her iki el veya ayakta).
Kıyafetlerin sürekli ıslanması, ayakkabı veya çorapların ıslanması.
Sosyal ve psikolojik rahatsızlık (örneğin, sık el sıkışmaktan kaçınma).
Nemli cilt, özellikle terleme bölgelerinde.
Fazla Terlemenin Tedavisi
1. Topikal Tedaviler
Antiperspirantlar:
Alüminyum klorid içeren roll-on veya sprey ürünler ter bezlerini bloke ederek terlemeyi azaltır.
Medikal Kremler:
Bazı reçeteli kremler (örneğin glikopirolat) yüz ve kafa bölgesindeki terleme için kullanılabilir.
2. Oral İlaçlar
Antikolinerjik İlaçlar:
Ter bezlerini bloke eder; örneğin, oksibutinin veya glikopirolat.
Beta Blokerler veya Benzodiazepinler:
Stres kaynaklı terleme için kullanılabilir.
3. İyontoforez
El ve ayak terlemesini tedavi etmek için düşük seviyeli elektrik akımı kullanılır.
4. Botoks (Botulinum Toksin) Enjeksiyonları
Ter bezlerini geçici olarak bloke ederek terlemeyi azaltır.
Özellikle koltuk altı, el ve ayaklarda etkilidir.
5. Cerrahi Tedavi
Sempatektomi:
Sinirlerin kesilmesi veya yok edilmesi ile aşırı terlemenin önlenmesi.
Ter Bezi Çıkarılması:
Koltuk altı gibi belirli bölgelerde uygulanabilir.
6. Doğal ve Bitkisel Yöntemler
Adaçayı:
Terlemeyi azaltıcı etkisi vardır, çay olarak tüketilebilir.
Elma Sirkesi:
Cilt üzerine uygulanabilir veya seyreltilerek içilebilir.
Hindistancevizi Yağı:
Koltuk altına sürülerek ter kokusunu ve hafif terlemeyi azaltabilir.
Fazla Terlemenin Yönetimi İçin Öneriler
Hafif ve Nefes Alan Giysiler Giyin:
Pamuk veya keten gibi doğal kumaşlar tercih edin.
Higiene Önem Verin:
Terlemeyi azaltmak için düzenli banyo yapın.
Stresi Azaltın:
Meditasyon veya yoga gibi gevşeme tekniklerini deneyin.
Diyetinizi Gözden Geçirin:
Baharatlı, kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçının.
Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Terleme günlük yaşamınızı ciddi şekilde etkiliyorsa.
Gece terlemeleri sık ve yoğunsa (altta yatan başka bir hastalığın işareti olabilir).
Belirli bir bölgede aniden başlayan aşırı terleme varsa.
Diğer semptomlarla (örneğin kilo kaybı, ateş) birlikte görülüyorsa.
Fazla terleme tedavi edilebilir bir durumdur, bu nedenle belirtiler rahatsız edici hale geldiğinde bir dermatolog veya endokrinologa başvurmanız önemlidir.