EPİSTAKSİS NEDİR

Epistaksis, burun kanaması anlamına gelir ve burnun içindeki kan damarlarının hasar görmesi veya zayıflaması nedeniyle oluşur. Epistaksis oldukça yaygın bir durumdur ve genellikle ciddi bir sağlık sorunu değildir. Ancak, bazı durumlarda altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir ve dikkat gerektirebilir.

Epistaksis Türleri

 Anterior (Ön) Burun Kanaması:

 Burun ön kısmındaki Kisselbach pleksusu adı verilen kılcal damar ağı genellikle kanamanın kaynağıdır.

 En yaygın türdür (%90-95) ve genellikle hafif şiddettedir.

 Kendi kendine durabilir.

 Posterior (Arka) Burun Kanaması:

 Burun arka kısmındaki büyük damarlar kanamanın kaynağıdır.

 Daha az yaygın, ancak daha ciddi ve durdurulması zor olabilir.

 Genellikle tıbbi müdahale gerektirir.

Epistaksis Nedenleri

Yerel Nedenler

 Travma:

 Burun karıştırma, darbe alma veya burun cerrahisi.

 Kuru Hava:

 Nem eksikliği burun mukozasını kurutarak çatlamasına neden olabilir.

 Tahriş Edici Maddeler:

 Sigara dumanı, kimyasal buharlar veya polen gibi alerjenler.

 Burun Enfeksiyonları:

 Sinüzit, rinit veya diğer üst solunum yolu enfeksiyonları.

 Yabancı Cisim:

 Özellikle çocuklarda buruna sıkışan nesneler.

 Burun Tümörleri:

 İyi veya kötü huylu kitleler.

Sistemik Nedenler

 Kanama Bozuklukları:

 Hemofili, trombositopeni veya Von Willebrand hastalığı gibi hastalıklar.

 Hipertansiyon:

 Yüksek tansiyon burun damarlarını zorlayabilir.

 İlaçlar:

 Kan sulandırıcılar (ör. aspirin, warfarin), steroid burun spreyleri.

 Karaciğer Hastalıkları:

 Karaciğerin pıhtılaşma faktörlerini üretememesi.

 Hormon Değişiklikleri:

 Hamilelik veya ergenlik döneminde kan damarlarının genişlemesi.

 Alerjik Rinit:

 Sık sık burun kaşıma veya sümkürme nedeniyle oluşabilir.

Epistaksis Belirtileri

 Burun deliklerinden gelen taze kan (bazen pıhtılı).

 Kanın boğazdan geriye akması (posterior kanamalarda daha yaygındır).

 Kan kaybına bağlı baş dönmesi, halsizlik (aşırı kanama durumunda).

Epistaksis Tedavisi

Evde İlk Müdahale:

 Dik Oturun:

 Başınızı hafifçe öne eğin (geriye yaslanmayın, bu kanın yutulmasına neden olabilir).

 Burun Sıkma:

 Burun deliklerini sıkıca kapatarak 5-10 dakika boyunca tutun.

 Soğuk Kompres:

 Burnun köküne veya alına soğuk bir bez uygulayın.

 Kanama Durduktan Sonra:

 Burnu bir süre sümkürmekten ve zorlamaktan kaçının.

Tıbbi Tedavi:

 Burun Tamponu:

 Kanamayı durdurmak için buruna tampon yerleştirilir.

 Koterizasyon:

 Kanama bölgesindeki damarlar ısı veya kimyasal maddeyle kapatılır.

 Cerrahi Müdahale:

 Nadiren, damar bağlama işlemi gerekebilir.

 Kan Testleri:

 Altta yatan bir kanama bozukluğunu araştırmak için yapılabilir.

Epistaksis Önleme Yöntemleri

 Burun İçini Nemlendirme:

 Nemlendirici kremler veya burun spreyleri kullanabilirsiniz.

 Nemli Ortam Sağlama:

 Kuru havalarda nemlendirici cihazlar kullanmak.

 Aşırı Travmadan Kaçınma:

 Burun karıştırma veya zorla sümkürmeden kaçının.

 Düzenli Sağlık Kontrolleri:

 Kanama bozuklukları veya hipertansiyon gibi altta yatan nedenlerin tedavisi.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

 Kanama 15-20 dakika boyunca durmazsa.

 Kanama sık sık tekrarlanıyorsa.

 Kan kaybına bağlı baş dönmesi veya bayılma hissi oluşuyorsa.

 Kanama büyük bir travma sonrası meydana geldiyse.

Sonuç: Epistaksis çoğu durumda hafif ve geçicidir. Ancak tekrarlayan veya şiddetli burun kanamaları, altta yatan ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. Eğer burun kanamaları sık ya da uzun süreli oluyorsa, bir doktora başvurmanız önerilir.