DONMALAR BELİRTİLERİ

Donma, soğuğa maruz kalma sonucu cilt ve altındaki dokuların hasar görmesiyle oluşur. Belirtileri, donmanın şiddetine ve etkilenen bölgenin derinliğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Donma belirtileri genellikle birkaç aşamada ortaya çıkar.

Donmanın Genel Belirtileri

1. Ciltte Solgunluk ve Renk Değişikliği:

   • Etkilenen bölgede cilt soluk, beyaz veya gri-sarı hale gelir.

2. Hissizlik:

   • Donmuş bölgede uyuşukluk, karıncalanma veya his kaybı yaşanır.

3. Ciltte Sertlik:

   • Donmuş bölge soğuk ve sert bir yapıya sahip olur.

4. Şişlik:

   • Hafif ila orta derecede şişlik görülebilir.

5. Ağrı ve Yanma Hissi:

   • Alan ısındığında batma veya yanma hissi ortaya çıkabilir.

6. Kabarcıklar:

   • Ciddi donmalarda, ciltte sıvı dolu kabarcıklar oluşabilir.

Donmanın Aşamalarına Göre Belirtiler

1. Soğukta Kızarma ve Yüzeysel Donma (Frostnip)

• Hafif bir donma türüdür ve genellikle kalıcı hasar bırakmaz.

• Belirtiler:

  • Cilt soğuk, kızarık veya soluk hale gelir.

  • Hafif karıncalanma ve yanma hissi.

  • Hissizlik, ancak dokular esnekliğini korur.

• Tedavi:

  • Alan ısıtıldığında hızla iyileşir.

2. Yüzeysel Donma (Surface Frostbite)

• Cilt yüzeyi etkilenmiştir, ancak alt dokular genellikle sağlıklıdır.

• Belirtiler:

  • Cilt soluk, gri-sarı veya mum gibi görünür.

  • Hafif şişlik.

  • Donmuş bölge sert ama altındaki dokular hala esnektir.

  • Isındığında ağrı ve batma hissi oluşur.

• Tedavi:

  • Erken tedavi ile iyileşebilir, ancak zamanında müdahale edilmezse derinleşebilir.

3. Derin Donma (Deep Frostbite)

• Cilt, altındaki dokular ve sinirler dahil daha derin yapılar etkilenmiştir.

• Belirtiler:

  • Cilt beyaz, gri-sarı veya mavi-siyah renge dönüşebilir.

  • Cilt sertleşir ve hissizdir.

  • Kabarcıklar oluşabilir; ciddi durumlarda kanlı olabilir.

  • Alan ısındığında ciltte yoğun ağrı ve şişlik.

• Tedavi:

  • Hızlı tıbbi müdahale gerektirir; kalıcı doku kaybı ve amputasyon riski vardır.

Donmanın İlerleyen Belirtileri

• Duyusal Kaybın Artışı:

  • Bölgedeki hissizlik tamamen artar.

• Ciltte Siyahlaşma:

  • Gangren (doku ölümü) belirtisidir.

• Ciddi Durumlarda Sistemik Belirtiler:

  • Titreme, yorgunluk, kafa karışıklığı.

  • Hipotermi gelişebilir (vücut sıcaklığı 35°C'nin altına düşer).

Donmanın Risk Altındaki Bölgeleri

• Elleri ve Ayaklar:

  • En sık etkilenen bölgelerdir.

• Burun ve Kulaklar:

  • İnce deri ve kan dolaşımının sınırlı olduğu bölgeler olduğu için hassastır.

• Yanaklar ve Çene:

  • Yüz bölgesinin açıkta kalması durumunda donma görülebilir.

Donma ile Hipotermi Arasındaki Fark

Donma genellikle lokal bir hasardır ve belli bir bölgeyi etkilerken, hipotermi tüm vücudu etkileyen bir durumdur. Ancak ikisi sıklıkla bir arada görülebilir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

• Cilt siyah, mavi veya tamamen hissiz hale geldiyse.

• Isıtma sonrasında ciltte ağrı, şişlik ve kabarcıklar oluşuyorsa.

• Hipotermi belirtileri (titreme, yorgunluk, bilinç bulanıklığı) eşlik ediyorsa.

• Donmuş bölgeye yapılan müdahalelere rağmen iyileşme görülmüyorsa.

Sonuç

Donma, erken fark edilip tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Belirtilerin ciddiyetine göre hızlı bir şekilde müdahale edilmesi önemlidir. Donma belirtileri fark ettiğinizde, özellikle derin donmalarda, profesyonel tıbbi yardım almayı ihmal etmeyin. Önleyici tedbirler almak, donmayı tamamen önlemenin en etkili yoludur.