Dölyolu akıntısı, vajinanın doğal bir fonksiyonu olarak vajinanın temizlenmesini, nemlenmesini ve enfeksiyonlara karşı korunmasını sağlar. Ancak bazı durumlarda akıntının miktarında, renginde, kokusunda veya kıvamında değişiklikler meydana gelebilir. Bu değişikliklerin altında yatan nedenler fizyolojik (doğal) veya patolojik (hastalık kaynaklı) olabilir.
1. Normal Dölyolu Akıntısının Nedenleri
a. Hormonal Değişiklikler
Yumurtlama Dönemi:
Akıntı berrak ve ince yapılıdır, sperm hareketini kolaylaştırmak için artar.
Adet Öncesi veya Adet Dönemi:
Hafif koyu veya beyaz akıntı olabilir.
Hamilelik:
Vajinayı enfeksiyonlardan korumak için akıntıda artış görülebilir.
Doğum Kontrol Hapları:
Hormon düzeylerini değiştirdiği için akıntıda değişikliklere neden olabilir.
Menopoz:
Azalan östrojen seviyesi nedeniyle vajinal kuruluk veya azalmış akıntı oluşabilir.
b. Cinsel Uyarılma
Vajina, ilişki sırasında kayganlaştırıcı olarak görev yapan bir sıvı salgılar.
c. Fiziksel Aktivite
Egzersiz sırasında dolaşım artışı nedeniyle akıntıda geçici bir artış görülebilir.
2. Anormal Dölyolu Akıntısının Nedenleri
a. Enfeksiyonlar
Bakteriyel Vajinoz:
Neden: Vajinadaki doğal bakteri dengesinin bozulması.
Belirtiler: Balık kokusuna benzer kötü koku, gri veya beyaz akıntı.
Risk Faktörleri: Çok sayıda cinsel partner, hijyen eksikliği.
Mantar Enfeksiyonu (Kandidiyaz):
Neden: Candida albicans mantarının aşırı çoğalması.
Belirtiler: Beyaz, yoğun, lor kıvamında akıntı; kaşıntı ve yanma.
Risk Faktörleri: Antibiyotik kullanımı, diyabet, bağışıklık sistemi zayıflığı.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar:
Trikomonas:
Sarı-yeşil renkli, köpüklü akıntı.
Klamidya ve Gonore:
Sarı veya beyaz akıntı; genellikle idrar yaparken yanma ile birlikte.
Rahim ve Yumurtalık Enfeksiyonları (Pelvik Enfeksiyon):
Belirtiler: Kötü kokulu akıntı, karın ağrısı, ateş.
b. Hormonal veya Metabolik Durumlar
Polikistik Over Sendromu (PCOS):
Hormonal dengesizlik nedeniyle vajinal akıntıda değişikliklere neden olabilir.
Şeker Hastalığı (Diyabet):
Yüksek kan şekeri seviyesi vajinal mantar enfeksiyonlarını tetikleyebilir.
c. Kimyasal ve Fiziksel Tahriş
Hijyen Ürünleri:
Vajinal deodorantlar, parfümlü pedler veya sabunlar tahrişe neden olabilir.
Belirtiler: Akıntıda artış, kaşıntı, yanma.
Cinsel İlişki veya Travma:
Vajinaya zarar veren aktiviteler enfeksiyona ve anormal akıntıya neden olabilir.
Yabancı Cisimler:
Vajinada unutulan tampon, doğum kontrol cihazları veya başka cisimler enfeksiyon ve kötü kokulu akıntıya neden olabilir.
d. Tıbbi Durumlar
Rahim Ağzı Polipleri veya Miyomlar:
Akıntının miktarında artışa ve ara kanamalarla birlikte akıntıya neden olabilir.
Rahim Ağzı Kanseri:
Kanlı veya kötü kokulu akıntı görülebilir.
Endometriozis:
Hormonal dengesizliklere bağlı akıntıda değişikliklere yol açabilir.
e. Bağışıklık Sistemi Problemleri
Bağışıklık Sistemi Zayıflığı:
HIV/AIDS, kemoterapi veya bağışıklığı baskılayan ilaçlar vajinal enfeksiyon riskini artırabilir.
3. Dölyolu Akıntısına Yol Açan Risk Faktörleri
Yetersiz hijyen veya aşırı temizlik.
Korunmasız cinsel ilişki.
Sık antibiyotik kullanımı.
Dar ve sentetik iç çamaşırları.
Diyabet gibi kronik hastalıklar.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
Akıntının kötü kokulu, yeşil, sarı veya kanlı olması.
Vajinada kaşıntı, yanma veya ağrı ile birlikte görülmesi.
Ateş, karın ağrısı veya cinsel ilişki sırasında ağrıyla birlikte olması.
Aniden başlayan ve alışılmadık şekilde yoğun akıntı.
Sonuç
Dölyolu akıntısındaki değişiklikler, genellikle hormonal döngünün veya normal fizyolojik süreçlerin bir parçasıdır. Ancak renk, koku veya kıvamda belirgin değişiklikler enfeksiyon veya başka bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Eğer akıntıda anormallik fark ederseniz, erken teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.