DİZANTERİ NEDİR

Dizanteri, bağırsakları etkileyen, genellikle ağır ishal ve karın ağrısıyla seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Dizanteri, bakteriyel veya amip kaynaklı olabilir ve enfekte gıdalar, su veya kişisel temas yoluyla bulaşır. Bağırsakların iltihaplanması nedeniyle dışkıda kan ve mukus görülebilir.

Dizanteri Türleri

1. Bakteriyel Dizanteri (Basilli Dizanteri)

• Nedenleri:

  • Shigella türü bakteriler en yaygın nedenidir.

  • Salmonella veya E. coli gibi bakteriler de bazen sorumlu olabilir.

• Belirtiler:

  • Şiddetli ishal (kanlı ve mukuslu dışkı).

  • Karın ağrısı, ateş ve halsizlik.

• Bulaşma:

  • Kontamine su, yiyecek veya kişiler arası temas yoluyla.

2. Amipli Dizanteri (Amöbiyaz)

• Nedenleri:

  • Entamoeba histolytica adlı bir parazitin neden olduğu enfeksiyon.

• Belirtiler:

  • Hafif ila şiddetli ishal.

  • Karın ağrısı ve dışkıda kan.

• Bulaşma:

  • Kirli su ve gıda tüketimi, hijyenik olmayan koşullardan kaynaklanır.

Dizanterinin Belirtileri

1. Bağırsak Şikayetleri:

   • Kanlı ve mukuslu ishal.

   • Şiddetli karın ağrısı ve kramp.

   • Bağırsak hareketlerinde sıklaşma (tenezm: sürekli dışkılama hissi).

2. Genel Belirtiler:

   • Ateş, halsizlik ve titreme.

   • Dehidrasyon (vücutta aşırı su kaybı).

   • Mide bulantısı ve kusma.

3. Şiddetli Vakalar:

   • Yüksek ateş.

   • Bilinç bulanıklığı.

   • Kanlı dışkılamada artış.

Dizanterinin Nedenleri

• Hijyen Eksikliği:

  • Kirli su tüketimi.

  • Kontamine olmuş yiyecekler.

• Kötü Hijyen Koşulları:

  • Kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmemesi.

• Kalabalık Yaşam Alanları:

  • Okullar, kamplar veya mülteci kamplarında yaygınlaşma riski.

• Seyahat:

  • Gelişmekte olan ülkelerde hijyen koşullarının kötü olduğu bölgelere seyahat.

Dizanteri Tedavisi

1. Tıbbi Tedavi

• Antibiyotikler:

  • Bakteriyel dizanteri için doktor tarafından uygun antibiyotikler reçete edilir.

• Antiparazitik İlaçlar:

  • Amipli dizanteride metronidazol gibi ilaçlar kullanılır.

• Rehidrasyon:

  • Sıvı ve elektrolit kaybını telafi etmek için oral rehidrasyon solüsyonları (ORS) veya damar içi sıvılar.

2. Diyet ve Yaşam Tarzı Önerileri

• Bol Sıvı Tüketimi:

  • Su, tuzlu çorbalar ve ORS çözeltileri.

• Hafif ve Sindirimi Kolay Gıdalar:

  • Pirinç, muz, yoğurt gibi yiyecekler tercih edilmelidir.

• Yağlı ve Baharatlı Gıdalardan Kaçının:

  • Bağırsakları daha fazla tahriş edebilir.

Dizanteriden Korunma

1. Kişisel Hijyen:

   • Yemeklerden önce ve tuvaletten sonra elleri yıkama.

2. Temiz Su Kullanımı:

   • Kaynatılmış veya şişelenmiş su tüketimi.

3. Hijyenik Gıda Hazırlama:

   • Yiyecekleri iyice yıkama ve pişirme.

4. Aşılar:

   • Özellikle gelişmekte olan ülkelere seyahat edenler için bazı dizanteri türlerine karşı aşılar mevcuttur.

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

• İshal 2 günden uzun sürerse.

• Dışkıda kan ve mukus varsa.

• Yüksek ateş ve şiddetli karın ağrısı ortaya çıkarsa.

• Dehidrasyon belirtileri (ağız kuruluğu, idrarda azalma, baş dönmesi) görülüyorsa.

Sonuç

Dizanteri, hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gereken ciddi bir bağırsak enfeksiyonudur. Özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde daha tehlikeli olabilir. Erken tanı ve tedavi, komplikasyonları önlemek için önemlidir. Hijyen kurallarına dikkat ederek dizanteriden korunmak mümkündür.