Dil felci (glossite), dilin hareketlerini kontrol etme veya düzgün şekilde hareket ettirme yeteneğinin kaybolmasıdır. Dil felci, genellikle nörolojik bir bozukluk veya sinir hasarı sonucu ortaya çıkar. Dilin hareketlerini kontrol eden sinirlerin, beyinle bağlantısının bozulması durumunda dil felci gelişebilir. Dil felcinin nedenleri, beyin, sinir sistemi veya dil kaslarındaki sorunlardan kaynaklanabilir. İşte dil felcinin başlıca nedenleri:
İnme, beynin bir kısmına giden kan akışının kesilmesiyle meydana gelir. Beyindeki kan akışının azalması veya durması, dilin hareketlerini kontrol eden bölgeleri etkileyebilir ve bu da dil felcine yol açabilir. İnme sonrası, dilin bir kısmı veya tamamı şişebilir, hareketsizleşebilir veya zayıf hareket edebilir.
Beyindeki travmalar veya beyin kanamaları, dilin hareketlerini kontrol eden alanlarda hasara yol açabilir. Beyin hasarı, dilde felç, zayıf kas hareketleri ve konuşma bozukluklarına neden olabilir.
Sinir sistemi hastalıkları, dilde hareket zorluklarına yol açabilir. İşte bazı nörolojik hastalıklar:
Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS): Sinir hücrelerinin bozulmasına yol açar ve kasların, dolayısıyla dilin hareket etmesini zorlaştırabilir.
Parkinson hastalığı: Beyindeki dopamin üretiminin azalması sonucu, dilin kasları düzgün çalışamaz ve dil felci gelişebilir.
Multiple Skleroz (MS): Sinirlerin zayıflaması ve bozulması sonucu, dildeki kaslar ve sinirler düzgün çalışmayabilir.
Sinir felci, dilin hareketini sağlayan sinirlerin hasar görmesiyle ortaya çıkabilir. Bu tür zedelenmeler, dilin bir tarafının felce uğramasına yol açabilir.
Sinirlerin sıkışması veya yaralanması, dilin sağlıklı şekilde hareket etmesini engelleyebilir.
Kafa travması veya beyin sarsıntısı, dilin hareketini sağlayan sinir yollarına zarar verebilir. Baş bölgesine alınan darbeler dilde felce yol açabilir.
Kanserler, özellikle ağız kanseri veya boğaz kanseri, dilin kaslarını veya sinirlerini etkileyebilir. Tümörler, dilin hareketini kontrol eden sinirleri baskılayarak felce yol açabilir.
Beyin enfeksiyonları, dilde felce yol açabilecek bir diğer nedendir. Menenjit veya ensefalit gibi enfeksiyonlar, beyin iltihabına yol açarak dilde hareket kaybı veya güçsüzlük oluşturabilir.
Ayrıca, ağız içi enfeksiyonlar, dilde iltihaplanma ve hassasiyet oluşturarak, dilin normal hareketini engelleyebilir.
Vitamin eksiklikleri (özellikle B12 vitamini, folik asit ve demir) dilin hareketlerini etkileyebilir. Bu eksiklikler, dilin felç olmasına veya ağrıya neden olabilir.
B12 vitamini eksikliği, sinirleri etkileyebilir ve dilin düzgün hareket etmesini engelleyebilir.
Dil yaralanmaları veya yanıklar, dilde şişmeye ve hareket kaybına neden olabilir. Örneğin, sıcak yiyecekler veya içecekler ile dilin yanması, kasların işlevini kaybetmesine yol açabilir.
Psikolojik durumlar ve aşırı stres de dilde spazmlar veya geçici felçlere neden olabilir. Ancak bu genellikle geçici olur ve psikolojik tedavi ile düzelir.
Demans ve Alzheimer hastalığı, beyin fonksiyonlarının bozulmasıyla, dilin hareketini ve koordinasyonunu etkileyebilir. Bu hastalıklar, dildeki kasların çalışmasını zorlaştırabilir.
Dil felci, genellikle sinir sistemindeki bir bozukluk, beyin hasarı, enfeksiyonlar, vitamin eksiklikleri veya travmalara bağlı olarak gelişir. Dil felci belirtileri, dilin hareketlerini kontrol eden sinirlerin, kasların veya beynin etkilendiği alana göre farklılık gösterebilir. Eğer dilde zayıflık, konuşma veya yutkunma güçlüğü gibi belirtiler fark ederseniz, derhal bir doktora başvurulması gereklidir. Erken teşhis ve tedavi, dil felcinin tedavi edilmesinde önemli bir rol oynar.