DEHB NEDENLERİ

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), nörogelişimsel bir bozukluk olup kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu DEHB'nin ortaya çıkmasında önemli rol oynar. Aşağıda, DEHB'nin bilinen ve araştırmalarla desteklenen olası nedenleri açıklanmıştır:

1. Genetik Faktörler

Aile Geçmişi:
- DEHB genetik bir temele sahip olabilir. DEHB tanısı konan bireylerin aile üyelerinde bu bozukluğun görülme olasılığı daha yüksektir.
Genetik Mutasyonlar:
- Beyindeki dopamin sistemiyle ilişkili bazı genlerdeki mutasyonlar DEHB ile ilişkilendirilmiştir.
- Özellikle dopamin taşıyıcı genler (DAT1) ve dopamin reseptör genleri (DRD4) DEHB gelişiminde rol oynayabilir.

2. Beyin Yapısı ve İşlevi

Beyin Yapısındaki Değişiklikler:
- DEHB tanısı konan bireylerin beyninin bazı bölgeleri (örneğin, frontal lob) diğer insanlara göre daha küçük olabilir. Frontal lob, dikkat, karar verme ve dürtü kontrolü gibi işlevlerden sorumludur.
Dopamin ve Norepinefrin Dengesizliği:
- Dopamin ve norepinefrin adı verilen nörotransmitterlerin düşük düzeyde olması, DEHB ile ilişkilidir. Bu kimyasallar, dikkati toplama ve hareket kontrolünde önemli bir rol oynar.
Beyindeki Bağlantılar:
- Beynin farklı bölgeleri arasındaki sinirsel bağlantılarda anormallikler olabilir. Bu, bilgilerin işlenmesi ve dikkatin yönlendirilmesi gibi işlevleri etkileyebilir.

3. Çevresel Faktörler

Hamilelik ve Doğumla İlgili Faktörler:
- Sigara, Alkol veya Uyuşturucu Kullanımı: Gebelik sırasında annenin sigara içmesi veya alkol kullanması, fetüsün beynini etkileyebilir ve DEHB riskini artırabilir.
- Prematüre Doğum ve Düşük Doğum Ağırlığı: Erken doğan veya düşük kilolu bebeklerde DEHB riskinin daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.
- Doğum Komplikasyonları: Doğum sırasında oksijen yetersizliği veya zorluklar, beynin gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Toksinlere Maruz Kalma:
- Çocukluk döneminde kurşun gibi ağır metallere veya toksik kimyasallara maruz kalmak DEHB riskini artırabilir.
Beslenme Faktörleri:
- Bazı araştırmalar, erken çocukluk döneminde beslenme yetersizliklerinin (örneğin, omega-3 yağ asitleri veya demir eksikliği) DEHB belirtilerini artırabileceğini öne sürmektedir.

4. Sosyal ve Psikolojik Faktörler

Stresli Çevre:
- Çocukluk döneminde yaşanan stres, travma veya duygusal ihmal DEHB semptomlarını tetikleyebilir.
Aile Dinamikleri:
- Aşırı çatışmalı aile ortamları veya ebeveynlerin disiplin yöntemleri DEHB belirtilerinin şiddetini etkileyebilir. Ancak bu durumlar, DEHB'ye doğrudan neden olmaz.

5. Diğer Risk Faktörleri

Erkeklerde Daha Yaygın:
- DEHB erkeklerde kızlara göre daha sık görülür. Erkeklerde hiperaktivite ve dürtüsellik daha belirginken, kızlarda dikkat eksikliği ön plandadır.
Televizyon ve Ekran Süresi:
- Uzun süre ekran karşısında zaman geçirmek dikkat dağınıklığını artırabilir. Ancak bu durum DEHB'ye doğrudan neden olmaz, var olan belirtileri kötüleştirebilir.

Bilimsel Araştırmaların Öne Çıkardığı Teoriler

Yürütücü İşlev Bozukluğu Teorisi:
- DEHB'de beynin yürütücü işlevlerden (dikkat, planlama, dürtü kontrolü) sorumlu bölgelerinde sorunlar olduğu düşünülür.
Dopamin Eksikliği Teorisi:
- Dopamin düzeyinin düşük olması, dikkatin sürdürülememesi ve dürtüsellik gibi belirtilere yol açabilir.
Multifaktöriyel Model:
- DEHB'nin genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin bir kombinasyonu sonucunda ortaya çıktığına inanılmaktadır.

Yanlış Anlamalar

"Kötü Ebeveynlik DEHB'ye Neden Olur":
- DEHB'nin biyolojik bir temeli vardır ve ebeveynlik tarzı doğrudan DEHB'ye neden olmaz. Ancak, uygun ebeveynlik stratejileri belirtilerin yönetiminde yardımcı olabilir.
"Çok Fazla Şeker DEHB'ye Sebep Olur":
- Şekerin DEHB'ye neden olduğuna dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak fazla şeker tüketimi bazı çocuklarda davranışsal sorunlara yol açabilir.

Sonuç

DEHB, genetik yatkınlık, beyin kimyası ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkan karmaşık bir durumdur. Modern tedavi yöntemleri, bireyin belirtilerini yönetmesine ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olabilir. Eğer DEHB belirtileri gözlemleniyorsa, bir uzmanla görüşmek ve doğru tanı koydurmak önemlidir.

Bu web sitesinde sunulan bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmez.

DEHB NEDENLERİ

İletişim Bilgileri

Yeni Eklenen Hastalıklar