DAMAR SERTLİĞİ BELİRTİLERİ

Damar sertliği (ateroskleroz) genellikle yavaş ilerleyen bir hastalık olduğu için erken evrelerinde belirgin bir belirti göstermeyebilir. Ancak plaklar büyüyüp kan akışını kısıtlamaya başladığında veya damarlarda tıkanıklık oluştuğunda çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Belirtiler, hangi damarların etkilendiğine bağlı olarak değişiklik gösterir.

Damar Sertliğinin Genel Belirtileri

1. Yorgunluk ve Halsizlik:

   • Vücudun yeterince oksijen ve besin alamamasına bağlı olarak enerji düşüklüğü hissi.

2. Göğüs Ağrısı (Anjina):

   • Koroner arterler etkilenmişse göğüs bölgesinde baskı, sıkışma veya ağrı hissi.

3. Nefes Darlığı:

   • Kalp ve akciğerlerin yeterli oksijen alamaması sonucu.

4. Kas Ağrıları veya Kramp:

   • Bacaklardaki damarlar etkilenmişse yürüyüş sırasında ağrı ve kramp (periferik arter hastalığı).

5. Soğukluk veya Uyuşma:

   • Ellerde veya ayaklarda soğukluk, uyuşma veya karıncalanma hissi.

Etkilenen Damarlara Göre Belirtiler

Damar sertliği, hangi damarların etkilendiğine bağlı olarak farklı belirtiler gösterebilir:

1. Koroner Arterlerde Damar Sertliği (Kalp Damarları)

• Göğüs ağrısı veya rahatsızlık (anjina).

• Egzersiz sırasında artan ve dinlenince azalan ağrı.

• Nefes darlığı.

• Çarpıntı.

• Kalp krizi belirtileri:

  • Şiddetli göğüs ağrısı.

  • Sol kol, boyun veya çeneye yayılan ağrı.

  • Soğuk terleme, bulantı.

2. Beyin Damarlarında Damar Sertliği

• Ani baş dönmesi veya denge kaybı.

• Konuşma güçlüğü veya anlamsız konuşma.

• Yüzün bir tarafında, kollarda veya bacaklarda ani uyuşma veya güçsüzlük.

• Görme kaybı (bir gözde veya her iki gözde geçici olarak).

• İnme (felç) belirtileri:

  • Yüzün bir tarafında sarkma.

  • Ani, şiddetli baş ağrısı.

3. Periferik Damar Sertliği (Bacak ve Kol Damarları)

• Bacaklarda ağrı veya kramp (özellikle yürürken veya egzersiz sırasında).

• Bacaklarda soğukluk hissi.

• Yaraların iyileşmesinde gecikme (özellikle ayaklarda).

• Ciltte renk değişikliği (solukluk veya mavimsi renk).

• Şiddetli durumlarda kangren (doku ölümü).

4. Böbrek Damarlarında Damar Sertliği

• Yüksek tansiyon (hipertansiyon).

• Şişlik (ayaklar ve bacaklarda).

• İdrar miktarında değişiklik.

• Böbrek fonksiyonlarında azalma (böbrek yetmezliği).

5. Karotis Arterlerde Damar Sertliği (Boyun Damarları)

• Geçici iskemik atak (TIA) belirtileri:

  • Ani baş dönmesi.

  • Geçici görme kaybı.

  • Konuşma bozukluğu.

  • Kol veya bacaklarda ani güçsüzlük.

İleri Evrede Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar

Damar sertliği tedavi edilmezse, aşağıdaki ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

1. Kalp Krizi:

   • Koroner arterlerin tamamen tıkanması.

2. Felç (İnme):

   • Beyne giden damarlarda tıkanıklık veya kanama.

3. Periferik Arter Hastalığı:

   • Bacaklarda kangren ve doku ölümü.

4. Anevrizma:

   • Damarda balonlaşma ve patlama riski.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmalısınız:

• Göğüs ağrısı, nefes darlığı.

• Yürürken veya egzersiz sırasında bacaklarda ağrı.

• Ani uyuşma, konuşma veya görme kaybı.

• Ciltte renk değişikliği veya iyileşmeyen yaralar.

Erken Teşhis ve Tedavinin Önemi

Damar sertliği erken evrede belirti göstermediği için düzenli sağlık kontrolleri yapmak önemlidir. Kolesterol, kan basıncı ve kan şekeri seviyelerinin kontrol edilmesi, damar sertliğini önlemek veya erken teşhis etmek için kritik öneme sahiptir. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve erken müdahale, bu hastalığın ilerlemesini durdurabilir ve komplikasyonları önleyebilir.