Artrit, eklemlerde iltihaplanma ve hasar oluşturan bir grup hastalığı tanımlar ve belirtiler, artritin türüne ve ciddiyetine göre değişiklik gösterebilir. Ancak, artritin genel olarak ortak belirtileri vardır. İşte artritin en yaygın belirtileri:
1. Eklemlerde Ağrı
- Açıklama: Artritin en yaygın belirtisi eklem ağrısıdır. Bu ağrı hafif, orta veya şiddetli olabilir ve genellikle eklemin hareket etmesiyle artar.
- Ne Zaman Görülür?: Osteoartrit gibi dejeneratif artritlerde, eklem ağrısı genellikle hareketle kötüleşir. Romatoid artrit gibi iltihaplı artritlerde ağrı hem dinlenme hem de hareket sırasında olabilir.
2. Eklemlerde Şişlik
- Açıklama: Eklemler iltihaplandığında çevresindeki dokularda sıvı birikimi olabilir, bu da şişmeye yol açar.
- Ne Zaman Görülür?: Şişlik genellikle sabahları veya uzun süre dinlendikten sonra daha belirgin hale gelir.
3. Eklemlerde Sertlik
- Açıklama: Eklemlerde sertlik, özellikle sabahları uyandıktan sonra ya da uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra ortaya çıkar. Eklemlerin normal hareketini sınırlayan bu sertlik genellikle birkaç dakika veya saat sürebilir.
- Ne Zaman Görülür?: Romatoid artrit gibi iltihaplı artritlerde sabah sertliği uzun süreli olabilir. Osteoartrit gibi dejeneratif artritlerde sertlik kısa süreli olabilir.
4. Eklemlerde Sıcaklık ve Kızarıklık
- Açıklama: İltihaplı eklemler dokunulduğunda sıcak hissedilebilir. Eklemdeki iltihaplanma nedeniyle deride kızarıklık ve sıcaklık artışı olabilir.
- Ne Zaman Görülür?: Romatoid artrit ve gut gibi iltihaplı artrit türlerinde sık görülür.
5. Eklemlerde Hareket Kısıtlılığı
- Açıklama: Artrit, eklemlerde sertlik ve ağrıya yol açtığı için normal eklem hareketini kısıtlayabilir. Eklemlerin tam kapasiteyle hareket edememesi, günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.
- Ne Zaman Görülür?: Osteoartrit gibi dejeneratif artritlerde ve romatoid artrit gibi iltihaplı artritlerde sık görülür.
6. Eklemlerde Sesler (Krepitasyon)
- Açıklama: Artrit, eklem kıkırdağının aşınmasına yol açtığında, kemikler birbirine sürtündüğünde çıtırtı, tıkırtı gibi sesler çıkabilir.
- Ne Zaman Görülür?: Bu durum genellikle osteoartritte görülür ve kıkırdağın yıpranmasıyla kemiklerin birbirine sürtünmesinden kaynaklanır.
7. Yorgunluk
- Açıklama: Artritin bazı türleri (özellikle romatoid artrit) sistemik etkiler yapar ve vücutta genel bir yorgunluk hissine yol açabilir. Bu yorgunluk, sürekli iltihaplanma ve bağışıklık sisteminin aktivitesi nedeniyle oluşur.
- Ne Zaman Görülür?: Özellikle romatoid artrit gibi otoimmün artrit türlerinde, kronik yorgunluk yaygındır.
8. Ateş ve Genel Halsizlik
- Açıklama: İltihaplı artrit türlerinde, vücutta genel bir iltihaplanma hali olduğu için hafif ateş ve genel halsizlik görülebilir.
- Ne Zaman Görülür?: Romatoid artrit ve septik artrit gibi iltihaplı artritlerde vücutta enfeksiyon veya iltihaba bağlı ateş ve halsizlik gelişebilir.
9. Eklemlerde Şekil Bozukluğu
- Açıklama: İleri aşamalarda, artrit eklemlerde kalıcı hasara ve şekil bozukluğuna neden olabilir. Eklem çevresindeki kemikler ve dokular zarar görerek eklemin normal şeklini kaybetmesine yol açabilir.
- Ne Zaman Görülür?: Romatoid artrit gibi kronik iltihaplı artritlerde tedavi edilmezse eklemlerde deformasyon gelişebilir.
10. Eklem Dışı Belirtiler
- Açıklama: Bazı artrit türleri sadece eklemleri değil, vücudun diğer organlarını da etkileyebilir. Örneğin romatoid artrit akciğerler, kalp ve gözlerde sorunlara yol açabilir.
- Ne Zaman Görülür?: Romatoid artrit, lupus ve psoriatik artrit gibi sistemik etkileri olan artrit türlerinde eklem dışı belirtiler görülebilir.
11. Eklemlerde Hassasiyet
- Açıklama: Eklemler, üzerine hafifçe bastırıldığında bile hassasiyet gösterebilir ve ağrı hissedilebilir.
- Ne Zaman Görülür?: Romatoid artrit ve gut gibi iltihaplı artrit türlerinde eklemler genellikle oldukça hassastır.
Artrit Belirtileri Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Artrit belirtileri bazen hafif olabilir, ancak aşağıdaki durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır:
- Eklemlerde şiddetli ağrı ve şişlik
- Eklemlerde uzun süren sabah sertliği
- Eklemlerde hareket kaybı veya deformasyon
- Eklem ağrısına eşlik eden ateş ve genel halsizlik
- Kronik yorgunluk ve kilo kaybı
Artrit belirtileri zamanla kötüleşebilir ve tedavi edilmezse eklemde kalıcı hasara neden olabilir. Erken tanı ve tedavi, eklem sağlığını korumak ve semptomları hafifletmek açısından önemlidir.