ARPACIK NEDİR?

Arpacık (tıbbi adıyla hordeolum), göz kapağında, genellikle kirpiklerin dibinde bulunan yağ bezlerinin bakteriyel enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıyla oluşan küçük, ağrılı bir şişliktir. Arpacık, göz kapağının iç veya dış kısmında gelişebilir ve genellikle gözde ağrı, şişlik, kızarıklık ve bazen de irinle dolu bir yumru olarak kendini gösterir. Arpacık genellikle Staphylococcus aureus bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondan kaynaklanır.

Arpacık Türleri:

1. Dış Arpacık: Göz kapağının dış kısmında gelişir ve genellikle kirpik köklerindeki yağ bezlerinin enfekte olması sonucu oluşur.

2. İç Arpacık: Göz kapağının iç kısmında, meibomian bezlerinin enfekte olması sonucu gelişir. İç arpacıklar genellikle dış arpacıklara göre daha derinde olduğu için daha ağrılı olabilir.

Arpacık Belirtileri:

- Kırmızı ve ağrılı yumru: Göz kapağında sivilce benzeri, kırmızı bir şişlik oluşur.

- Şişlik ve hassasiyet: Göz kapağında şişlik ve dokunmaya karşı hassasiyet olur.

- Gözde sulanma: Göz, enfeksiyona tepki olarak sulanabilir.

- Kaşıntı ve yanma hissi: Arpacık bölgesinde kaşıntı ve yanma hissi olabilir.

- Kızarıklık: Göz kapağında belirgin bir kızarıklık oluşur.

- Irin birikimi: Arpacık bazen irinle dolabilir ve kendi kendine patlayabilir.

- Gözde yabancı cisim hissi: Arpacık, gözde rahatsız edici bir his yaratabilir, sanki göze bir şey batmış gibi hissedilebilir.

Arpacık Nedenleri:

Arpacık, gözdeki yağ bezlerinin tıkanması ve bu tıkanıklığın bakteri enfeksiyonu nedeniyle iltihaplanması sonucu oluşur. İşte arpacığın en yaygın nedenleri:

- Staphylococcus bakterisi: Arpacık vakalarının çoğu, bu bakterinin neden olduğu enfeksiyonlardan kaynaklanır.

- Kötü hijyen: Kirli ellerle göze dokunmak veya göz makyajını temizlemeden uyumak enfeksiyona neden olabilir.

- Gözdeki yağ bezlerinin tıkanması: Yağ bezlerinin aşırı yağ üretmesi ve bu yağın dışarı akamaması enfeksiyon gelişimine yol açabilir.

- Kontakt lens kullanımı: Lenslerin hijyenine dikkat edilmemesi enfeksiyon riskini artırabilir.

- Zayıflamış bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde arpacık gelişme riski daha yüksektir.

Arpacık Tedavi Yöntemleri:

Arpacık genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak belirtileri hafifletmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için bazı evde uygulanabilir tedavi yöntemleri mevcuttur:

1. Sıcak Kompres

- Nasıl yapılır?: Temiz bir bezi sıcak suya batırıp fazla suyu sıkın. Bezi kapalı göz kapağının üzerine 5-10 dakika boyunca uygulayın. Bu işlemi günde 3-4 kez tekrarlayın.

- Faydası: Sıcak kompres, yağ bezindeki tıkanıklığın açılmasına yardımcı olur ve iltihabı hafifletir.

2. Hijyen Kurallarına Dikkat Edin

- Nasıl yapılır?: Göz bölgesini temiz tutmak çok önemlidir. Ellerinizle gözünüze dokunmadan önce ellerinizi iyice yıkayın. Göz makyajınızı yatmadan önce mutlaka çıkarın.

- Faydası: Hijyen, enfeksiyonun yayılmasını önler ve iyileşme sürecini hızlandırır.

3. Antibiyotik Merhemler veya Damlalar

- Nasıl yapılır?: Eğer arpacık kendi kendine iyileşmiyorsa ya da yayılma riski varsa, doktorunuz antibiyotik göz damlaları veya merhem reçete edebilir.

- Faydası: Antibiyotikler enfeksiyonu kontrol altına alır ve iyileşmeyi hızlandırır.

4. Kaşımaktan ve Sıkmaktan Kaçının

- Nasıl yapılır?: Arpacığı sıkmaya çalışmak enfeksiyonu yayabilir ve durumu kötüleştirebilir. Arpacığı sıkmak yerine kendiliğinden iyileşmesini beklemek en doğrusudur.

- Faydası: Kaşımamak ve sıkmamak, enfeksiyonun yayılmasını önler.

5. Ağrı Kesiciler

- Nasıl yapılır?: Ağrıyı hafifletmek için ibuprofen veya parasetamol gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir.

- Faydası: Bu ilaçlar, ağrı ve şişlik hissini azaltmaya yardımcı olur.

6. Çay Poşeti Kompresi

- Nasıl yapılır?: Ilık bir çay poşetini (tercihen siyah çay) sokma bölgesine yerleştirin ve birkaç dakika bekletin. Çayın içinde bulunan tanenler iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.

- Faydası: Çayın anti-enflamatuvar özellikleri arpacığın daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir.

Arpacık Ne Zaman Doktora Gösterilmeli?

Arpacık genellikle evde tedavi edilebilmesine rağmen, bazı durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir. Şu durumlarda doktora başvurmanız önemlidir:

- Arpacık birkaç gün içinde iyileşmiyorsa.

- Görme bozukluğu geliştiyse.

- Göz kapağındaki şişlik ve kızarıklık yayılıyorsa.

- Tekrarlayan arpacık vakaları yaşıyorsanız.

- Göz kapağında yaygın bir enfeksiyon (selülit) geliştiyse.

Arpacık genellikle ciddi bir sorun olmasa da, enfeksiyonun yayılması durumunda tıbbi müdahale gerekebilir. Erken müdahale, enfeksiyonun daha ciddi komplikasyonlara yol açmasını engelleyebilir.