ALERJİ NEDİR?

Alerji, vücudun bağışıklık sisteminin genellikle zararsız olan bir maddeye (alerjen) karşı anormal bir tepki vermesi durumudur. Normalde zararsız olan maddeler, bağışıklık sistemi tarafından tehlikeli olarak algılandığında vücutta alerjik reaksiyonlar meydana gelir. Alerji, vücudun bir tür aşırı duyarlılık tepkisidir.

Alerjik Reaksiyonun Mekanizması:

- Bağışıklık sistemi, alerjenleri zararlı olarak algıladığında, onları tanımak için immünoglobulin E (IgE) adı verilen antikorları üretir.

- Bu antikorlar, mast hücrelerine ve bazofillere bağlanır. Bu hücreler, histamin gibi kimyasallar salgılar.

- Histamin ve diğer kimyasalların salgılanması alerjik semptomlara yol açar. Bu semptomlar, vücudun hangi bölümünün etkilendiğine bağlı olarak farklılık gösterir.

Yaygın Alerjenler:

- Polen: Mevsimsel alerjilere yol açar.

- Evcil hayvan tüyü: Kedi ve köpek gibi evcil hayvanların tüylerinde bulunan proteinler alerjiye neden olabilir.

- Toz akarları: Evdeki tozlarda yaşayan mikroskobik canlılar alerjik reaksiyona neden olabilir.

- Gıdalar: Fıstık, deniz ürünleri, süt, yumurta gibi bazı gıdalar alerjiye yol açabilir.

- İlaçlar: Penisilin gibi bazı ilaçlar alerjik reaksiyona neden olabilir.

- Arı ve böcek sokmaları: Arı veya böcek sokmaları ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilir.

- Küf sporları: Küf mantarlarının sporları da alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Alerji Belirtileri:

Alerjik reaksiyonun şiddeti, kişiden kişiye değişir ve hafif semptomlardan (hapşırma, kaşıntı) yaşamı tehdit eden durumlara kadar geniş bir yelpazede olabilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

- Burun akıntısı ve hapşırma

- Gözlerde kaşıntı, sulanma

- Ciltte kızarıklık, kaşıntı veya döküntüler (ürtiker)

- Nefes darlığı, hırıltılı solunum

- Öksürük, göğüs sıkışması

- Şiddetli alerjik reaksiyonlarda (anafilaksi): Hızlı nabız, düşük tansiyon, nefes alma zorluğu, bilinç kaybı.

Alerji Türleri:

1. Mevsimsel Alerji (Saman Nezlesi): Genellikle polenlere karşı gelişen alerjik reaksiyonlar.

2. Gıda Alerjisi: Belirli yiyeceklere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi.

3. İlaç Alerjisi: Bazı ilaçların kullanımıyla tetiklenen alerjik reaksiyonlar.

4. Cilt Alerjisi: Egzama, ürtiker gibi ciltte kızarıklık ve kaşıntı yapan alerjik reaksiyonlar.

5. Astım: Genellikle alerjenlerin neden olduğu solunum yollarında daralma ve nefes darlığı ile karakterize bir durum.

Alerji Tedavisi:

- Alerjenden kaçınma: En etkili yöntem, alerjiye neden olan maddelerden uzak durmaktır.

- Antihistaminikler: Histaminin etkilerini bloke eden ilaçlar, alerji semptomlarını hafifletebilir.

- Kortikosteroidler: İltihabı azaltmak için kullanılabilir.

- Dezenfeksiyon: Toz akarlarını veya küf sporlarını azaltmak için evde temizlik yapmak.

- İmmünoterapi (Alerji Aşıları): Vücudu alerjenlere karşı yavaş yavaş duyarsızlaştırmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir.

- Acil durumda adrenalin: Anafilaksi gibi ciddi alerjik reaksiyonlar için adrenalin enjeksiyonu gerekebilir.

Alerji, yaşam kalitesini etkileyebilen ancak uygun tedavi ve önlemlerle yönetilebilen bir durumdur.