Akciğer kanseri cerrahi tedavisi, kanserin erken evrede teşhis edilmesi durumunda en etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Cerrahi tedavinin amacı, tümörlü doku ve çevresindeki sağlıklı dokunun tamamen çıkarılmasıdır. Akciğer kanserinde kullanılan cerrahi yöntemler, kanserin konumuna, büyüklüğüne ve yayılımına bağlı olarak değişir.
Cerrahi Tedavi Türleri
1. Lobektomi
- En yaygın kullanılan cerrahi yöntemdir. Akciğerin bir lobunun çıkarılması anlamına gelir. Akciğerin sağ tarafında üç, sol tarafında ise iki lob bulunur. Kanser bir lobda sınırlıysa, bu lobun çıkarılması genellikle yeterli olur.
- Avantajları: Kanserin yayılma ihtimalini azaltır ve genellikle etkili bir tedavi sağlar.
- Kullanımı: Küçük hücreli dışı akciğer kanserinde (KHDAK) ve erken evre tümörlerde tercih edilir.
2. Pneumonektomi
- Akciğerin tamamının çıkarılması işlemidir. Eğer kanser, bir akciğerin tamamına yayılmışsa ve başka bir tedavi seçeneği yoksa bu yöntem tercih edilir.
- Riskleri: Tek akciğerle yaşamak, solunum kapasitesini ciddi şekilde etkileyebilir, bu nedenle hasta dikkatlice değerlendirilir.
3. Segmentektomi veya Wedge Rezeksiyonu
- Akciğerin sadece kanserli bölümünün, yani tümörün bulunduğu segmentin çıkarılmasıdır. Tümör çok küçükse ve vücutta başka bir yere yayılmamışsa uygulanabilir.
- Kullanımı: Genellikle cerrahiye uygun olmayan, yaşı ilerlemiş ya da ek sağlık sorunları olan hastalar için tercih edilir.
4. Sleeve Rezeksiyon
- Akciğerin bir kısmı ve etrafındaki bronşların çıkarılması işlemidir. Bu yöntem, tümörün bronşlara yakın olduğu ancak tüm akciğeri çıkarmanın gerekli olmadığı durumlarda kullanılır.
Cerrahi Tedavi Süreci
1. Cerrahi Öncesi Değerlendirme
- Hasta, cerrahiye uygun olup olmadığını değerlendirmek için kapsamlı bir incelemeden geçirilir. Bu süreçte akciğer fonksiyon testleri, kan testleri ve kalp sağlığı kontrolleri yapılır. Özellikle akciğer fonksiyonlarının ameliyattan sonra yeterli olup olmayacağı değerlendirilir.
2. Cerrahi Sırasında
- Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve açık cerrahi veya minimal invaziv yöntemlerle gerçekleştirilebilir:
- Açık Cerrahi (Torakotomi): Göğüs kafesinin açılmasıyla tümöre ulaşılır. Bu yöntem daha geniş tümörlerde uygulanır.
- Minimal İnvaziv Cerrahi (VATS - Video Yardımlı Torakoskopik Cerrahi): Küçük kesilerle ve kamera yardımıyla yapılır. Bu yöntem, daha az invaziv olup iyileşme süresi daha hızlıdır.
3. Cerrahi Sonrası İyileşme
- Ameliyat sonrası iyileşme süreci, yapılan cerrahi müdahalenin türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır.
- Yoğun bakım: Ameliyattan sonra hasta kısa bir süre yoğun bakımda izlenebilir.
- Ağrı kontrolü: Göğüs bölgesinde ameliyat olduğu için ağrı kesici tedavi uygulanır.
- Nefes egzersizleri: Akciğer kapasitesini artırmak için solunum terapileri ve egzersizler verilir.
- Hastanede kalış süresi: Genellikle 5-10 gün arasında değişir, ancak minimal invaziv cerrahi sonrası daha kısa olabilir.
Cerrahinin Riskleri
Cerrahi tedavi her zaman risk taşır, özellikle akciğer gibi hayati organlarla ilgili müdahalelerde bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
- Kanama
- Enfeksiyon
- Hava kaçağı: Akciğerin çıkarılmasından sonra hava kaçağı olabilir.
- Kalp veya akciğer problemleri: Ameliyat sırasında ya da sonrasında nefes darlığı veya kalp problemleri gelişebilir.
- Akciğer yetmezliği: Özellikle tüm akciğerin alındığı pneumonektomi ameliyatlarında risk daha yüksektir.
Cerrahi Tedavi Kimler İçin Uygundur?
Cerrahi tedavi, genellikle kanserin erken evrelerinde ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) olan hastalarda uygulanır. Küçük hücreli akciğer kanserinde (KHAK) ise cerrahi daha nadir tercih edilir, çünkü bu tür genellikle hızlı yayılır ve tanı anında metastaz yapmış olabilir. Cerrahi için uygunluk şu faktörlere bağlıdır:
- Kanserin evresi
- Tümörün büyüklüğü ve yayılımı
- Hastanın genel sağlık durumu
- Akciğer fonksiyonlarının yeterli olması
Cerrahi Sonrası Destekleyici Tedaviler
Ameliyat sonrası kanserin tekrarlama riskini azaltmak veya kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla şu tedaviler de kullanılabilir:
- Adjuvan kemoterapi: Ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini öldürmek için.
- Radyoterapi: Ameliyat sonrası kalan kanserli dokuyu hedef almak için uygulanabilir.
Erken teşhis edilen akciğer kanserlerinde cerrahi tedavi oldukça etkili olabilir ve hastanın iyileşme şansı artar. Ancak cerrahinin her hasta için uygun olup olmadığı, doktor tarafından kapsamlı bir değerlendirme ile belirlenir