AĞIZ YARASI ÇEŞİTLERİ

Ağız yaraları, farklı nedenlere ve görünümlere göre sınıflandırılabilir. İşte ağız yaralarının en yaygın türleri:

1. Aftöz Ülserler (Aftlar)

- Aftlar, ağızda en sık görülen yaralardır. Genellikle yuvarlak veya oval şekilli, beyaz veya sarımsı ortası olan ve etrafı kırmızı iltihaplı olan küçük yaralar olarak ortaya çıkar.

- Nedenler: Stres, vitamin eksiklikleri, hormonal değişiklikler, bağışıklık sistemi sorunları, ağız travması, alerjik reaksiyonlar, bazı yiyecekler (örneğin, asidik veya baharatlı yiyecekler) aft oluşumunu tetikleyebilir.

- Belirtiler: Ağrı ve hassasiyet, özellikle yemek yerken veya konuşurken rahatsızlık verebilir. Aftlar genellikle birkaç gün ila iki hafta içinde kendiliğinden iyileşir.

2. Uçuk (Herpes Simpleks Virüsü)

- Uçuk, herpes simpleks virüsünün (HSV-1) neden olduğu bulaşıcı bir yaradır. Genellikle dudakların dış kısmında veya ağız çevresinde küçük, sıvı dolu kabarcıklar şeklinde başlar ve patladığında açık yara haline gelir.

- Nedenler: Virüs enfeksiyonu, stres, güneş ışığına maruz kalma, bağışıklık sisteminin zayıflaması uçukların çıkmasına neden olabilir.

- Belirtiler: Uçuklar genellikle yanma, karıncalanma veya kaşıntı ile başlar ve daha sonra ağrılı kabarcıklara dönüşür. Kabarcıklar genellikle birkaç hafta içinde iyileşir.

3. Pamukçuk (Oral Kandidoz)

- Pamukçuk, ağızda mantar enfeksiyonunun (genellikle Candida albicans) neden olduğu beyaz lezyonlardır.

- Nedenler: Zayıflamış bağışıklık sistemi, antibiyotik veya steroid kullanımı, ağız kuruluğu, protez kullanımı ve diyabet gibi durumlar pamukçuk riskini artırabilir.

- Belirtiler: Ağızda beyaz, süt kesiği benzeri yaralar, dilde yanma hissi, yutma güçlüğü, tat kaybı.

4. Travmatik Ülserler

- Travmatik ülserler, fiziksel hasar veya yaralanma sonucu ortaya çıkan ağız yaralarıdır. Örneğin, yanlışlıkla yanak veya dilin ısırılması, sert yiyeceklerin ağız içini tahriş etmesi veya diş fırçalama sırasında aşırı baskı uygulanması travmatik yaralara yol açabilir.

- Nedenler: Diş telleri, protezler, diş çürükleri veya ağız travması.

- Belirtiler: Yaralı bölgede ağrı, hassasiyet ve rahatsızlık.

5. Lökoplaki

- Lökoplaki, ağız içinde beyaz veya gri renkte kalınlaşmış plakların oluştuğu bir durumdur. Genellikle sertleşmiş ve kalıcıdır, kansere dönüşme riski taşır.

- Nedenler: Sigara içmek, alkol kullanımı, tütün çiğnemek gibi faktörler lökoplakiyi tetikleyebilir.

- Belirtiler: Genellikle ağrısızdır ve fark edilmesi zor olabilir, ancak bazı durumlarda rahatsızlık verebilir. Bu lezyonlar kanser öncesi değişiklikler olabilir, bu yüzden mutlaka doktora başvurulmalıdır.

6. Eritroplaki

- Eritroplaki, ağız içinde kırmızı, düz veya hafif kabarık lezyonlar olarak görülür ve genellikle kansere dönüşme riski yüksek bir ağız yarası türüdür.

- Nedenler: Sigara, alkol ve kötü ağız hijyeni eritroplaki riskini artırabilir.

- Belirtiler: Ağrısız kırmızı yamalar, genellikle uzun süre geçmeyen yaralar şeklinde ortaya çıkar.

7. Behçet Hastalığı

- Behçet hastalığı, ağızda tekrarlayan yaralarla karakterize olan otoimmün bir hastalıktır. Behçet hastalığında görülen ağız yaraları, aftlara benzer ancak daha şiddetli olabilir.

- Nedenler: Genetik yatkınlık ve bağışıklık sistemi problemleri Behçet hastalığını tetikleyebilir.

- Belirtiler: Ağız yaralarına ek olarak genital bölgede yaralar, gözde iltihaplanma ve ciltte döküntüler görülebilir.

8. Tütün ve Alkol Kullanımına Bağlı Yara ve Lezyonlar

- Tütün çiğneme veya sigara kullanımı, ağız dokusunu tahriş eder ve uzun süreli kullanımlarda ağızda kalıcı yaralara veya lezyonlara neden olabilir.

- Nedenler: Tütün ve alkol kullanımı.

- Belirtiler: Kalınlaşmış beyaz, kırmızı veya gri plaklar, ağrısız olabilir ancak ağız kanserine dönüşme riski taşır.

9. İlaçlara Bağlı Ağız Yaraları

- Bazı ilaçlar ağız içinde yan etkilere neden olabilir. Özellikle kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler ağız içi ülserlere ve yaralara yol açabilir.

- Nedenler: İlaçların yan etkisi, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler.

- Belirtiler: Ağrılı, yanma hissi oluşturan yaralar.

10. Liken Planus

- Liken planus, bağışıklık sistemi ile ilişkili kronik bir hastalıktır ve ağız içinde ağrılı kırmızı veya beyaz çizgiler şeklinde lezyonlara neden olur.

- Nedenler: Tam olarak bilinmemekle birlikte otoimmün sorunlar ve stres rol oynayabilir.

- Belirtiler: Ağız içinde yanma, kaşıntı ve lezyonlar.

Bu ağız yaraları farklı nedenlerden kaynaklandığı için tedavileri de farklılık gösterir. Tekrarlayan veya geçmeyen yaralar için mutlaka bir doktora danışılmalıdır.